برنامه ریزی راهبردی برای بهسازی و بازسازی بافت های فرسوده و شکوفایی شهری (مطالعه موردی شاخص کیفیت ساختمان ها، شهرک نیروی انتظامی شهرداری شیراز)

فرسودگی شهری یکی از مشکلات جدی و پدیده های غیر قابل اجتناب است که مدیریت شهری در تمام کشورهای جهان با آن رو به رو است، آنچه مهم است اینکه فرسودگی شهری و ایجاد بافت فرسوده مختص به کشور خاص یا شهر مشخصی نیست بلکه تمامی شهرها و روستاها در جهان با آن درگیر هستند ولی بسته به شرایط، قدمت، نوع مصالح و کیفیت ساخت وساز شهرها، شدت و ضعف دارد؛ بدیهی است که استانداردهای ساخت وساز، دوره زمانی تعریف شده برای عمر مفید بناها، کیفیت و مقاومت مصالح، سیاست های حمایتی و تشویقی دولت و برنامه های مدیریت شهری از عناصر تعیین کننده در ایجاد و گسترش بافت های فرسوده و کنترل و نوسازی بناها هستند. به منظور پیشگیری از عواقب نامطلوب و گاه غیر قابل جبران بافت های فرسوده شهری، مداخله صحیح در بافت های فرسوده شهری و نوسازی آن ها ضروری است. از این رو توسعه نوسازی بافت های فرسوده باید از اهداف اصلی باشد، تا در برابر چرخه توسعه نیافتگی و فرسودگی ایستادگی کند. بدین منظور اتخاذ مدل و روش علمی در شناسایی بافت های فرسوده و تعیین معیارها و شاخص های فرسودگی شهرها از کلیدی تر ین موضوعات در این رابطه به شمار می آیند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است؛ و تلاش می گردد با استفاده از کیفیت ابنیه ساختمانی به شناخت بافت های فر سوده منجرگردد. هدف از این پژوهش، مطالعه ی نمونه ای، کیفیت ساختمانی در سطح خرد شهری (محله یا شهرک) در سیستم اطلاعات جغرافیایی است. در این پژوهش از نرم افزاری Excel، Arc GIS و Google earth استفاده شده است. نقشه پهنه بندی واحد های ساختمانی بر اساس کیفیت ابنیه ساختمانی نشانگر آن است که در این شهرک ۶۵ درصد ساختمان ها کیفیت مناسب دارند و ۳۳ درصد قطعات، کیفیت مناسب ندارند. پس میزان قطعاتی که استحکام کالبدی کمی دارند در این شهرک زیاد است و می بایست در اولویت برنامه ریزی قرار بگیرد. نتایج این تحقیق به خوبی دو نکته را نشان می دهد که ابتدا می بایست به مطالعه زیست پذیری در سطح خرد ( شهرک ) توجه و اهمیت داد و دوما اطلاعات همیشه و مداوم بروزرسانی گردد. GIS ابزاری است که هر دو قابلیت ذکر شده را دارد و می تواند به متخصصان شهری در این زمینه کمک نماید. مطالعه شکوفایی شهری یا زیست پذیری شهری رابطه ای مستقیم با بافت های فرسوده شهری و شاخص های مانند کیفیت ساختمانی دارد.

کلیدواژه ها:

GIS ، کیفیت و استحکام ساختمانی ، بافت فرسوده ، شهرداری شیراز ، منطقه ۷ شهرداری شیراز