ارزیابی اثرات اقتصادی کاهش آورد رودخانه سفیدرود بر کشاورزی در استان گیلان

در انتهایی­ترین قسمت حوضه سفیدرود بزرگ، رودخانه قزل اوزن پس از مخلوط شدن با رودخانه شاهرود به رودخانه سفیدرود تغییر نام می­دهد. این رودخانه ۸۰% آب آبیاری تنظیم شده استان گیلان را تامین می­نماید. در سال­های اخیر بدون توجه به منابع آب کل حوضه آبریز قزل اوزن- سفیدرود، سازه­های تنظیم و ذخیره­سازی آب متعددی در استان­های بالادست این حوضه آبریز احداث شد. پیامد این رویکرد، کاهش آب ورودی و ایجاد بحران مدیریت منابع آب در استان گیلان می­باشد. پژوهش حاضر با استفاده از الگوی یکپارچه اقتصادی- هیدرولوژیکی حوضه رودخانه سفیدرود، دید جامعی از اثرات کاهش آورد رودخانه سفیدرود بر مصارف مختلف در این حوضه تحت سناریوهای مختلف ارائه می­دهد. در این راستا، طیف وسیعی از داده­های هیدرولوژیکی و اقتصادی حوضه رودخانه سفیدرود مانند میزان رواناب، میزان آب سطحی انحراف داده شده، میزان جریان برگشتی، میزان عملکرد، درآمد و هزینه تولید رشته فعالیت­های کشاورزی و ... در الگوسازی لحاظ شد. نتایج به­دست آمده از الگوی یکپارچه حوضه رودخانه سفیدرود بیانگر آن است که به طور متوسط کل منافع اقتصادی از دست رفته در مصارف حوضه رودخانه سفیدرود به ازای هر متر مکعب کاهش آورد آبریز قزل اوزن- سفیدرود برابر با ۱۱۳۸ ریال می­باشد. همچنین تحت سناریوهای مورد بررسی، میانگین منافع اقتصادی از دست رفته در مصارف کشاورزی حوضه رودخانه سفیدرود به ازای هر متر مکعب کاهش آورد آبریز قزل اوزن- سفیدرود برابر با ۱۱۰۰ ریال می­باشد. بازنگری در چگونگی ارزیابی فنی- اقتصادی طرح­های توسعه منابع آب در بالادست و اتخاذ رویکرد یکپارچه تصمیم­گیری برای این حوضه ضرورنی انکارناپذیر است.   طبقه­بندیJEL : C۶۰، C۶۱، Q۲۵

کلیدواژه ها:

الگوسازی اقتصادی- هیدرولوژیکی ، کاهش آورد ، رودخانه سفیدرود ، استان گیلان