مدلسازی رشد شهری بجنورد با استفاده از داد ه های سنجش از دور (بر اساس شبکه عصبی– مارکوف و مدلساز تغییرات زمین)

در چند دهه اخیر سرعت لجام گسیخته شهرنشینی و متقابلا گسترش کالبدی شهرها و دست­اندازی آن­ها به زمین­های مستعد کشاورزی ­حومه شهری تخریب­های غیر قابل جبرانی بر محیط زیست داشته است. ضرورت مدل­سازی و مهار این گسترش­های خارج از برنامه، محققین زیادی را از حوزه­ های مختلف بر آن داشته است تا جهت جلوگیری از چنین گسترش­هایی، مدل­های پایش و پیش­بینی مختلفی را ارائه دهند. هدف از پژوهش حاضر، مدلسازی رشد شهری شهر بجنورد بر اساس تلفیق طبقه­بندی شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه و مدل زنجیره مارکوف با استفاده از مدلساز تغییرات زمین بوده است. از تصاویر لندست ۵ مربوط به سال ۱۳۸۴ و لندست ۸ مربوط به سال ۱۳۹۲ جهت تهیه نقشه کاربری اراضی به روش شبکه عصبی پرسپترون چند لایه استفاده گردید و با اعمال متغیرهای فاصله از جاده، شیب و متغیر­های کیفی مدلسازی رشد شهری برای سال ۱۴۱۰ انجام گرفت. نتایج مدلسازی پتانسیل تبدیل در همه زیر مدل­ها صحت بالای ۲/۹۵ درصد را نشان داد. اعتبار­سنجی مدل با محاسبه ضرایب کاپا (ضرایب کاپای بالای ۸۶ درصد) بیانگر اعتبار مدل می­باشند. نتایج بدست آمده از بررسی تغییرات و پیش­بینی کاربری اراضی نیز، گویای رشد توسعه مناطق شهری و متقابلا کاهش کلاس­های دیگر کاربری اراضی بوده و با توجه به نتایج حاصل این روند در آینده نیز ادامه خواهد داشت. اراضی شهری از ۳۸/۱۵۲۹ هکتار در سال ۱۳۸۴ به ۱۸۳۷ هکتار در سال ۱۳۹۲ افزایش یافته است. این روند صعودی در آینده نیز ادامه خواهد داشت و طبق نتایج بدست آمده به ۳۱/۲۸۵۶ هکتار می­رسد.

کلیدواژه ها:

رشد شهری ، زنجیره مارکوف ، شبکه عصبی پرسپترون چند لایه ، مدلساز تغییرات زمین ، بجنورد