پژوهشی در مضامین لیکوهای منطقه سرحد بلوچستان

شعر استعدادی است بالقوه که خداوند به بعضی از انسانها عطا نموده است. شاعران با بهره گیری از عنصر عاطفه، خیال، نظم واژگان و رعایت اصول و قواعد شعری، دست به آفرینش این هنر زیبا و بیبدیل می زنند. لیکوها در زمره اشعار سنتی و کلاسیک قرار دارند؛ در تعریف لیکو میتوان گفت: نوعی تک بیتی موزون و مقفا است که از ویژگی های شاخص فرهنگی و هنری قوم بلوچ به ویژه مردم سرحد بلوچستان به شمار میآید. این بومی سروده یک سند پرافتخار و کم نظیر از فرهنگ گذشته قوم بلوچ است که به صورت شفاهی و سینه به سینه به ما رسیده است. با بررسی در این نوع شعر، نحوه زندگی، باورها، اسطوره ها و فرهنگ پرافتخار این قوم اصیل ایرانی به چشم می خورد. میتوان طبیعی ترین رویدادها، چشم اندازها و عواطف انسانی را در محتوا و مضمون لیکوها مشاهده کرد. در این پژوهش بیشتر از روش میدانی با جمع آوری بیش از ۵۰۰ لیکو از راویان و خوانندگان مختلف و در بخش هایی از پژوهش به روش کتابخانه ای پیرامون مضامین لیکوها تحقیق و بررسی شده است؛ این مقاله بیشتر در برگیرنده مضامینی است که بیشترین کاربرد را در میان لیکوهای منطقه سرحد بلوچستان دارند. در بررسی انجام گرفته به این نتیجه رسیدیم؛ که مضامین لیکوها بیشتر به زندگی روزمره قوم بلوچ اختصاص دارد. مضامینی چون فراق و دوری، وصال و شادی، باورهای دینی و اعتقادی، وطن دوستی، ارادات به خانواده و فامیل، مسائل اجتماعی و مهمان نوازی در این سروده ها بیشتر به چشم می- خورد. بسیاری از آداب و رسوم رایج مثل میارجلی (پناهنده پذیری)، وفاداری، رازداری و غیره که از خصوصیات پسندیده قوم بلوچ است، در میان لیکوها به وفور دیده می شود.

کلیدواژه ها:

لیکو ، بلوچستان ، منطقه سرحد ، شعر عامیانه ، مضامین