نقش رویکردهای فقه حکومتی در شکل گیری تمدن نوین اسلامی

هدف پ‍ژوهش حاضر، تبیین نقش رویکردهای فقه حکومتی در شکل گیری تمدن نوین اسلامی است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، نشان داد که با انقلاب اسلامی، افق فقه حکومتی فراتر از فرد، سیاست و اجتماع رفت و همه توان فقه به ایجاد نظامات گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و غیره معطوف گردید و فقه حکومتی، خود را متولی تنقیح مسائل هر سه حوزه فرد، سیاست و اجتماع می داند. به علاوه، با به کارگیری نوعی مهندسی ویژه در ایجاد ارتباط معنادار میان شقوق گوناگون فقه، آن ها را در قالب یک منظومه منسجم تنظیم نموده و تزاحمات احتمالی را هم برطرف می سازد. حکومت در منظر امام خمینی، «اصل» است و احکام، «فرع» بوده و از «شئون حکومت» به شمار می رود و لذا حکومت فقیه می تواند با رعایت احکام الهی از انجام هر امر عبادی مانند حج و یا غیرعبادی در زمان و شرایط خاصی که به خاطر جهاتی که جریان آن با مصلحت اسلام در تضاد است، جلوگیری نماید. بر این اساس، رویکرد امام خمینی به فقه حکومتی، دارای مبانی خاص خود است. مقام معظم رهبری نیز از همان ابتدای مسئولیت، راهکار هایی برای این نوع از تمدن ارائه نموده است و به طور جدی دغدغه ایجاد تمدن نوین اسلامی را داشته اند. شاخصه های عام و خاص تمدن اسلامی در نظر معظم له را می توان در قالب ده ها عنوان برشمرد که مهمترین موارد، از این قرار است: ایمان، معنویت، تضرع و ذکر به درگاه الهی، اعتماد به قشر جوان معنوی و با انگیزه، توجه به مشاوره، مناظره و انتقاد سازنده، تلاش برای الگو نمودن ایران جهت ایجاد تمدن اسلامی.

کلیدواژه ها:

فقه حکومتی ، تمدن اسلامی ، امام خمینی ، آیت الله خامنه ای ، انقلاب اسلامی ایران