عوامل روان آسیب شناختی موثر بر کژکارکردی رفتار رانندگان

حوادث رانندگی هزینه مادی هنگفتی را بر جامعه تحمیل می نماید. گرچه چندین عامل در وقوع این حوادث ذی نقش هستند اما چنین پیداست که "کژرفتاری رانندگی" در صدر این عوامل جای دارد؛ از همین روی، در این پژوهش، نقش چند عامل روان آسیب­ شناختی در وقوع این نوع کژرفتاری ها مورد بررسی قرار گرفته­است. در این مطالعه، با بهره گیری از روش تحقیق همبستگی و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه چند مرحله ای، نمونه ای به حجم ۲۹۰۰ نفر از رانندگان سراسر کشور انتخاب شد. آنگاه با استفاده از پرسش نامه های استاندارد، کژرفتارهای رانندگی و عوامل روان آسیب شناختی آنان اندازه گیری شد. روایی پرسش نامه نیز به ترتیب از طریق روایی صوری و منطقی و نیز پایایی آن به وسیله ضریب الفای کرونباخ به دست آمد. داده های جمع آوری شده به کمک نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون های آماری همبستگی و رگرسیون چند متغیره، مورد تجزیه­وتحلیل قرار گرفت و برای بررسی از آزمون آماری استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون همبستگی پیرسون درخصوص رابطه انواع اختلال روان شناختی با کژرفتاری در رانندگی نشان داد که پنج عامل روان شناختی همبستگی معناداری با کژرفتاری در رانندگی دارند؛ اما ضریب همبستگی نشانه های پاتولوژیک و اعتیاد با کژرفتاری بیش از رابطه سه عامل دیگر با این متغیر است. طبق نتایج، بین تمامی عوامل آسیب شناختی و کژرفتاری رانندگی، رابطه معناداری وجود دارد؛ همچنین، تحلیل رگرسیون آشکار ساخت که این عوامل(اعم از احساس جویی، پرخاشگری و علائم بالینی) حدود نیمی از واریانس کژرفتاری رانندگی را تبیین می نمایند.

کلیدواژه ها:

حوادث رانندگی ، کژرفتاری رانندگی ، عوامل روان آسیب شناختی ، رانندگان