تضعیفات و توثیقات سهل بن زیاد در ترازوی داوری

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 40

فایل این مقاله در 32 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HADITH-15-2_010

تاریخ نمایه سازی: 19 اسفند 1402

چکیده مقاله:

سهل بن زیاد آدمی، ملقب به رازی، یکی از راویان کثیرالحدیث شیعه است. این راوی محضر امام جواد و امام هادی و امام حسن عسگریk را درک کرده است. روایات زیادی از این راوی نقل شده است؛ مثلا مرحوم کلینی در کتاب شریف کافی بیش از ۱۵۰ مورد بدون واسطه از سهل بن زیاد روایت کرده است. اما درخصوص وثاقت و عدم وثاقت ایشان اختلاف نظر وجود دارد. اهمیت این بررسی در آنجا خودش را نشان می دهد که اثبات وثاقت سهل بن زیاد یا عدم آن تاثیر مهمی در حوزه معارف اعتقادی و فقهی شیعه خواهد گذاشت. برای تحقق این هدف، از شیوه اسنادی و روش توصیفی تحلیلی و در مواردی از روش تطبیقی استفاده شده است. این تحقیق با تتبع در سخنان اندیشمندان و کتاب های رجالی به این حقیقت دست یافت که علت مهم تضعیفات واردشده از ناحیه علمای متقدم در مورد سهل بن زیاد بازتاب دیدگاه سختگیرانه و تعریف مضیق آنان در مورد «غلو» است؛ ولی علمای متاخر تعریفی موسع تر داشته و در مورد غلو با آنان دارای اختلاف نظر بودهاند. ازاین رو از وثاقت سهل بن زیاد دفاع کرده و او را مورد اعتماد دانسته و روایات نقل شده از سهل بن زیاد را پذیرفتهاند. ازاین رو بر مبنای سختگیرانه متقدمین او اهل غلو شمرده شده، اما بر مبنای تعریف موسع متاخرین و معاصرین، او مورد وثوق و اطمینان است. این پژوهش طبق بررسی انجام شده دیدگاه دوم را منصفانه تر می داند و به صرف وجود سهل در سند روایت، نمی توان آن را بی اعتبار دانست.

نویسندگان

علی کربلائی پازکی

دانشیار، گروه کلام اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

فاطمه نجفی پازکی

دانش پژوه سطح چهار حوزه (دکتری)، گرایش فقه خانواده، مرکز آموزش عالی امام حسن مجتبی، تهران، ایران

صالح حسن زاده

استادتمام، گروه معارف اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن غضائری، احمد بن حسین. (۱۴۲۲ق). رجال ابن غضائری (سید ...
  • ابن قولویه، جعفر بن محمد. (۱۳۹۸ق). کامل الزیارات. نجف: دارالمرتضویه ...
  • اراکی، محمدعلی. (۱۳۷۹ش). کتاب الصلوه. قم: دفتر آیت الله اراکی ...
  • (۱۳۷۴ش). کتاب الطهاره. قم: موسسه در راه حق ...
  • اردبیلی (مقدس اردبیلی)، احمد بن محمد. (بی تا). مجمع الفائده ...
  • انصاری، مرتضی. (۱۴۱۵ق[الف]). کتاب الصلاه (گروه پژوهش کنگره، محقق و ...
  • (۱۴۱۵ق[ب]). کتاب الطهاره (گروه پژوهش کنگره، محقق و مصحح). قم: ...
  • ایزدی، مهدی. (۱۳۹۷ش). جستاری در رویکردهای ابن غضائری به توثیق ...
  • بحرالعلوم، سید مهدی. (۱۳۶۳ش). فوائد الرجالیه. تهران: مکتبه الصادق ...
  • بهبهانی، محمدباقر بن اکمل. (۱۴۲۴ق). حاشیه مجمع الفائده والبرهان. قم: ...
  • (بی تا). التعلیقه علی منهج المقال. چاپ سنگی ...
  • (۱۴۰۲ق). مصابیح الظلام فی شرح مفاتیح الشرایع. قم: موسسه علامه ...
  • ترابی شهرضایی، اکبر. (۱۳۸۷ش). پژوهشی در علم رجال. قم: اسوه ...
  • تستری، اسدالله (بی تا). مقاییس الانوار و نفائس الاسرار. قم: ...
  • حائری مازندرانی، شیخ محمد بن اسماعیل. (۱۴۱۶ق). منتهی المقال فی ...
  • حر عاملی، محمد بن الحسن. (۱۴۰۲ق). وسائل الشیعه. چ۶. تهران: ...
  • حلی، جمال الدین احمد بن محمد اسدی. (۱۴۰۷ق). المهذب البارع ...
  • (۱۴۱۳ق). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه (گروه پژوهش دفتر انتشارات ...
  • (۱۴۱۲ق). منتهی المطلب فی تحقیق المذهب (بخش فقه در جامعه ...
  • حلی، نجم الدین جعفر بن حسن. (۱۴۱۳ق). الرسائل التسع، (رضا ...
  • (۱۴۰۷ق). المعتبر فی شرح المختصر. قم: موسسه سیدالشهداءt ...
  • (۱۴۱۲ق). النهایه و نکتها (نکت النهایه) (گروه پژوهش دفتر انتشارات ...
  • حلی (فخرالمحققین)، ابوطالب محمد بن حسن. (۱۳۸۷ق). ایضاح الفوائد فی ...
  • حلی، یحیی بن سعید. (۱۳۸۶ق). نزهه الناظر (نورالدین واعظی، محقق ...
  • حسینی، سید علیرضا. (۱۳۹۵). جستاری در آموزه های امامتی سه ...
  • خوانساری، سید احمد. (۱۳۵۵ش). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع ...
  • خمینی، سید روح الله موسوی. (بی تا). کتاب الطهاره (طبع ...
  • (۱۴۱۵ق). المکاسب المحرمه (گروه پژوهش موسسه، مصحح و محقق). تهران: ...
  • (۱۴۲۱ق). موسوعه الامام الخوئی (مرتضی بروجردی، مقرر). چ۳. قم: موسسه ...
  • سبحانی، جعفر. (۱۴۱۹ق). کلیات فی علم الرجال. قم: مرکز مدیریت ...
  • (۱۴۲۴ق). اصول الحدیث واحکامه. قم: موسسه امام صادقt ...
  • سجادی امین، مهدی. (۱۳۹۵ش). اذن پدر در ازدواج دختر باکره. ...
  • شبیری زنجانی، موسی. (۱۳۸۲ش). کتاب نکاح. قم: موسسه پژوهشی رای ...
  • شوشتری، محمدتقی. (۱۴۱۰ق). قاموس الرجال. قم: دفتر انتشارات اسلامی ...
  • صدوق، محمد بن علی بن بابویه. (۱۳۹۸ق). التوحید. چ۲. قم: ...
  • (۱۴۱۰ق). من لا یحضره الفقیه. (علی اکبر غفاری، مصحح). قم: ...
  • طبسی، محمدجعفر. (۱۴۳۳ق). سهل بن زیاد بین الوثاقه والضعف. چاپ ...
  • طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن. (۱۳۹۰ق). الاستبصار فیما اختلف من ...
  • (۱۴۱۵ق). الرجال (جواد قیومی اصفهانی، محقق). قم: موسسه نشر اسلامی ...
  • (۱۴۲۰ق). الفهرست (سید عبدالعزیز طباطبایی، محقق). قم: کتابخانه محقق طباطبایی ...
  • (۱۳۸۷ق). تهذیب الاحکام. تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • (۱۴۱۹ق). استبصار (سید حسن موسوی خرسان، محقق). قم: دارالکتب الاسلامیه ...
  • عاملی (شهید ثانی)، زین الدین بن علی بن احمد زین ...
  • (۱۳۸۰ش). روض الجنان فی شرح ارشاد الاذهان. قم: موسسه بوستان ...
  • (۱۴۱۳ق). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام (گروه پژوهش موسسه ...
  • فاضل آبی، حسن بن ابی طالب یوسفی. (۱۴۱۷ق). کشف الرموز ...
  • قمی، ابن قولویه، ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر. (۱۳۹۸ق). ...
  • قمی، علی بن ابراهیم بن هاشم. (۱۴۰۴ق). تفسیر قمی. چ۳. ...
  • کلینی، ابو جعفر محمد بن یعقوب. (۱۴۰۷ق). الکافی ج۱۵. تهران: ...
  • کشی، ابو عمرو محمد بن عمر بن عبدالعزیز. (۱۴۹۰ق). اختیار ...
  • کرباسی، محمد. (بی تا). رساله فی سهل بن زیاد الادمی. ...
  • کرمی، محسن. (۱۳۹۷). نگاهی تحلیلی به رفتار احمد بن عیسی ...
  • مامقانی، عبدالله. (۱۴۱۱ق). مقباس الهدایه فی علم الدرایه (محمدرضا مامقانی، ...
  • (۱۳۱۶ق). غایه الآمال فی شرح مکاسب. قم: مجمع ذخائر الاسلامیه ...
  • مجلسی اول، محمدتقی. (۱۳۹۹ق). روضه المتقین (سید حسین موسوی کرمانی ...
  • (۱۴۱۴ق). لوامع صاحبقرانی. چ۲. قم: موسسه اسماعیلیان ...
  • مجلسی دوم، محمدباقر. (۱۳۸۷ش). الوجیزه فی الرجال (محمدکاظم رحمان ستایش، ...
  • محقق داماد، محمد. (۱۳۸۱ش). کتاب الحج. قم: نشر اسراء ...
  • محمدی (ری شهری)، محمد. (۲۸/۱۰/۱۳۹۴). درس خارج فقه حج: موضوع ...
  • مسجدی، حیدر عبدالکریم. (۱۳۹۵ش). دراسه فی شخصیه سهل بن زیاد ...
  • مهدوی، حسن. (۱۳۹۱ش). سهل بن زیاد در آیینه علم رجال. ...
  • (۱۳۹۵ش). بررسی شخصیت رجالی و حدیثی سهل بن زیاد. قم: ...
  • نجاشی، ابوالحسن احمد بن علی بن احمد. (۱۴۰۷ق). فهرست اسماء ...
  • نجفی، محمد حسن بن باقر. (بی تا). جواهر الکلام فی ...
  • نراقی، ابوالقاسم. (۱۴۲۲ق). شعب المقال فی درجات الرجال (محسن احمدی، ...
  • The Holy Quran ...
  • Amelī (Shahid Sanī), Zain al-Din ibn Ali ibn Ahmed Zain ...
  • (۲۰۰۱) Ruz al-Jinan fi Sharh Irshad al-Azhan. Qom: Bustan Ketab ...
  • (۱۹۹۲) Masalak al-Afham. (Research group of the Institute of Islamic ...
  • (۱۹۹۵) Kitab Al-Taharah. Qom: Dar Rah-e Haq Institute. [In Arabic]Ansārī, ...
  • (۱۹۹۴), Kitab al-Salah. (Congress Research Group, Proofreading Researcher) Qom: World ...
  • (N.D.) Al-Taliqah Ala Manhaj al-Maqal. Chap-e Sangi. [In Arabic] ...
  • (۱۹۸۱) Masabih al-Usbam in the description of Mofatih al-Sharia. Qom: ...
  • (۱۹۹۲) Various Shi'a in Al-Ahkam Al-Sharia. (Research Group of the ...
  • (۱۹۹۱) Montahi al-Matlab fi Tahqiq Al-Mazhab. (jurisprudence section in the ...
  • (۱۹۸۶) Al-Motabar fi Sharh al-Mūkhatsar. Qom: Sayyed al-Shohada Institute. [In ...
  • (۱۹۹۱) Al-Nayah va Nokteha (Nokatah Al-Nahayah). (Islamic Publications Office Research ...
  • (۲۰۰۰) Encyclopaedia of Imam Al-Khoei. (Mortaza Boroujerdi, Moqarar) Qom: Institute ...
  • (۱۹۳۷) Ghaya al-Amal fi Sharh al-Makasab. Qom: Majma’a al-Zakhayer Al-Islamiyya. ...
  • (۱۹۹۳) Lavame’ Sahibqarani, Qom: Ismailian Institute, Edition ۲. [In Arabic]Majlisī ...
  • (۲۰۱۶) Researching the personality of Sahl ibn Ziyad, Qom: Ahl ...
  • (۲۰۰۳). Principles of hadith and rulings. Qom: Institute of Imam ...
  • (۱۹۹۴) Al-Rajal. (Javad Qayoumi Esfahani, researcher) Qom: Islamic publishing institute ...
  • (۱۹۹۹) Al-Fahrest. (Sayed Abdulaziz Tabatabayi, researcher) Qom: Mohagheg Tabatabayi Library. ...
  • (۲۰۰۸) Tahzeeb al-Ahkam. Tehran: Dar al-Kutub al-Islamiyya. [In Arabic] ...
  • (۱۹۹۸) Astabsar. (Seyed Hassan Mousavi Khorsan, researcher). Qom: Dar al-Katb ...
  • نمایش کامل مراجع