ارزیابی مدل های تجربی و هوشمند در برآورد تبخیروتعرق مرجع: مطالعه موردی الیگودرز

فائوپنمن مانتیث به عنوان روش مرجع، برای برآورد تبخیروتعرق مرجع مورداستفاده قرارمی گیرد. اما این روش نیازمند اطلاعات ورودی زیادی می باشد که گاها دسترسی به همه اطلاعات امکان پذیر نبوده و این امر انتخاب روش های با داده های ورودی کم تر و دقت مناسب را ضروری می سازد. در این پژوهش هفت مدل برآورد تبخیروتعرق مرجع و مدل برنامه ریزی بیان ژن (GEP) نسبت به فائوپنمن مانتیث ارزیابی شدند. بدین منظور از اطلاعات روزانه بیشینه و کمینه درجه حرارت، بیشینه و کمینه رطوبت نسبی، سرعت باد و ساعات آفتابی ۳۵ ساله (۲۰۱۷-۱۹۸۳) ایستگاه سینوپتیک الیگودرز استفاده گردید. ۷۰ درصد داده ها برای آموزش و ۳۰ درصد داده ها برای آزمون مدل به کارگرفته شد. نتایج نشان داد مدل های کیمبرلی پنمن و تشعشی فائو دارای دقت بیشتری نسبت به سایر مدل های تجربی هستند. تحلیل ضرایب مدل رگرسیون چندمتغیره حاکی از بیشترین تاثیر بیشینه درجه حرارت با ضریب ۵۸/۰ بر تبخیروتعرق مرجع بود. در GEP، الگوی شماره ۲ با عملگرهای پیش-فرض مدل با ۸۴۳/۰RMSE= و ۹۳۲/۰R۲= در مرحله آموزش و ۷۶/۰RMSE= و ۹۴۱/۰R۲= در مرحله آزمون عملکرد بهتری را داشته است. مقایسه مدل های برآورد تبخیروتعرق مرجع حاکی از برتری مدل GEP نسبت به سایر مدل ها بود. نتایج این پژوهش نشان داد که مدل GEP دارای توانایی قابل قبولی در تخمین تبخیروتعرق مرجع تحت شرایط آب وهوایی الیگودرز بوده و به عنوان مدل قابل استفاده در این زمینه معرفی کرد.

کلیدواژه ها:

مدل تشعشی ، مدل دمایی ، مدل تشعشعی-دمایی ، رگرسیون ، GEP