نکات کلیدی زراعت زعفران در ارتفاعات ییلاقی اشکورات گیلان ومواد موثره زعفران به عنوان مواد اولیه دارویی و صنایع آرایشی بهداشتی

زعفران با نام علمی (Crocus sativus L) از خانواده زنبقیان (Iridaceae)، گیاهی است دائمی و علفی که در اوایل پاییز گل میدهد. زعفران دارای ساقه زیرزمینی مدور، سخت، گوشتدار و توپری بوده که از پوسته های فیبری قهوه ای رنگی پوشیده شده که کشاورزان به آن اصطلاحا پیاز میگویند. ولی از نظر گیاه شناسی به آن بنه یا کرم میگویند. تعداد گلهای هر بنه ۱تا ۴ عدد بوده و در اوایل آبان تا آذر ماه رشد مینمایند. پوشش گل دارای ۳ عدد کاسبرگ و ۳ عدد گلبرگ یک رنگ میباشد که رنگ آنها سوسنی تیره یا بنفش مایل به ارغوانی و همراه با رگه ها و رگبرگهای تیرهتر در کلوگاه گل میباشد. برگهای حقیقی زعفران ۵ تا ۱۱عدد و معمولا همزمان با گلدهی و یا کمی بعد از گلها از زمین میرویند. طول برگها به ۳۰ تا ۴۰سانتیمتر و پهنای آن به ۱/۵ تا ۲ میلیمتر میرسد. زعفران ساقه حقیقی ندارد و گلها بصورت منفرد و یا چندتایی میرویند. برگها، برگک و ساقهی گل دهنده و گاهی گلها به تنهایی در داخل تعدادی غلافهای غشایی بنام کلروفیل محافظت میشوند که از ریشه منشاء میگیرند. غلافهای غشایی کاتافیل در واقع از ۵ تا۱۱ برگهای غشایی ظریف و مشبک تشکیل شده است. تعداد پرچمها سه عدد و دارای بساک زرد رنگ میباشد که چسبیده به گل وکاتافیل میباشد. خامه، میله باریک و بلندی است به رنگ سفید که از روی تخمدان بیرون آمده و به سه کلاله قرمز عنابی رنگ ختم میگردد که قسمت مورد استفاده زعفران میباشد. پیازهای جدید اغلب بالای پیازهای قبلی و کمتر در اطراف قاعدهی پیاز قبلی بوجود میآید. ریشه های زعفران از قاعده پیازها و از روی دایره محیطی آن میروید و ریشه های زعفران، افشان و کوتاه میباشند. در این مقاله ضمن بررسی کشت و نوع زراعت زعفران ، به مواد موثره دارویی و سابقه دارویی در طب سنتی هم بررسی می شود . همچنین راهکارهای مهم و اساسی برای نحوه بهتر کشت و تولید و فرآوری ارایه می گردد .

کلیدواژه ها:

زعفران ، زراعت ، کشاورزی ، ماده موثره ، پیاز زعفران ، کلاله زعفران