روش های درمانی بر پایه سلول های بنیادی برای بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون (PD)، دومین بیماری تخریب کننده عصبی شایع در سراسر جهان است، که عمدتا در نتیجه آسیب و تخریب مسیر نیگرواستریاتال و از دست دادن نورون های دوپامینرژیک در ماده ی سیاه ایجاد می شود . این بیماری در ۳۰ درصد موارد ارثی و در۳٪ - ۵٪ از موارد انفرادی است . بیماری پارکینسون که در اثر ریسک فاکتورهای ژنتیکی و جهش های تک ژنی در یک ژن غالب یا مغلوب ارثی رخ می دهد، بر اساس ویژگی های حرکتی مختلف مانند لرزش در حالت استراحت به صورت نامتقارن یا یک طرفه، کندی حرکت و سفتی عضلات و .... شناخته می شود. در این مقاله مروری، به طور خلاصه به عوامل بیماری زای مولکولی تخریب عصبی در بیماری پارکینسون و روش های درمانی فعلی می پردازیم ، و پس از آن توسعه راهکارهای درمانی جدید بر مبنای سلول های بنیادی برای درمان PD را مورد بررسی قرار می دهیم. طی چند دهه ی اخیر ، پزشکان و محققان روش های درمانی گوناگونی را برای کاهش علائم بیماری پارکینسون توسعه داده اند. این استراتژی های درمانی اغلب بر مدیریت علائم از طریق بازگرداندن فعالیت دوپامینرژیک تمرکز دارند، بطوریکه در حال حاضر هیچ استراتژی درمانی قادر به توقف یا کند کردن روند پیشرفت تخریب موضعی عصبی نمی باشد. با پیشرفت تحقیقات ژنتیکی، برنامه ریزی مجدد سلول های بنیادی و قابلیت های پیشرفته شخصی سازی در پزشکی و همچنین با مدل سازی دقیق تر بیماری پارکینسون با بکارگیری سلول های بنیادی خاص بیمار نسبت به مدل های حیوانی ناشی از مواد شیمیایی، می توان اثرات حساسیت های ژنتیکی و پاسخ های متفاوت سلولی به درمان های آزمایشگاهی را بهتر مورد مطالعه قرار داد. با توجه به پتانسیل بالای تکثیر و تمایز در سلول های بنیادی و کاربرد این سلول ها برای جایگزینی سلول هایی که در اختلالات عصبی مختلف از بین رفته اند، تلاش ها برای کاربرد های بالینی سلول درمانی در انسان ادامه دارد.با این حال، چالش ها و موانع زیادی مانند مشکلات اخلاقی، تومورزایی، پاسخ ایمنی و تا حدی سمیت در مسیر توسعه ی روش های درمانی مبتنی بر سلول های بنیادی وجود دارد.

کلیدواژه ها:

بیماری پارکینسون ، روش های درمانی مبتنی بر سلول ، سلول های بنیادی مزانشیمی ، سلول های بنیادی پرتوان القایی