مدل سازی یک زنجیره ی تامین معکوس سبز و حل آن با استفاده از دو الگوریتم فراابتکاری جهش قورباغه ی ترکیبی و ژنتیک

تولیدکنندگان هنگام جمع آوری محصولات دست دوم در زنجیره ی تامین معکوس خود از چندین منطقه ی جغرافیایی، با چالش هایی روبرو می شوند. این مناطق از نظر کیفیت محصولات دست دوم بازگشتی، مقدار، زمان بازگشت و فاصله ی مناطق با مرکز تولیدمجدد متفاوت هستند. در راستای اجرای سیاست سقف و تجارت کربن توسط سیاست گذاران محیط زیست در اروپا و تاثیر بالقوه ی آن بر زنجیره ی تامین، طرح تجاری انتشار گاز های گلخانه ای اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۵ راه اندازی شد که بزرگ ترین طرح بین المللی برای تجارت مجوزهای انتشار گازهای گلخانه ای است و از مکانیزم اساسی سیاست محدودیت و تجارت پیروی می کند. در این پژوهش به مدل سازی و طراحی زنجیره ی تامین معکوس سبز همراه با درنظرگرفتن خدمات پس ازفروش، دفع مناسب مواد زائد و استفاده مجدد از مواد خام برای تولید محصولات نو پرداخته شده است. برای برخی فعالیت های اصلی از برون سپاری به شرکت شخص ثالث بهره گرفته شده است. علاوه براین، محصولات جدید از طریق بازاریابی معرفی و از طریق تخفیف کمی در بازار ثانویه عرضه می شوند. عدم قطعیت بازار ثانویه و دو سناریوی پررونقی و کم رونقی بازار درنظرگرفته شده است و از روش برنامه ریزی تصادفی مبتنی برسناریو دومرحله ای برای مقابله با آن استفاده شده است. برای ارزیابی مدل از نرم افزار GAMS و حل کننده CPLEX در دو حالت قطعی و غیرقطعی استفاده شده است و تحلیل حساسیت برروی پارامترهای اصلی مساله انجام شده است. برای حل مساله از الگوریتم های فراابتکاری جهش قورباغه ی ترکیبی و ژنتیک در نرم افزار MATLAB بهره گرفته شده است که با تنظیم پارامترها از طریق تاگوچی و مقایسه ی نتایج دو الگوریتم با آزمون کروسکال والیس این نتیجه حاصل شده است که دو الگوریتم ازنظر میانگین جواب ها و زمان محاسباتی تفاوت معناداری با هم نداشته اند.

کلیدواژه ها:

زنجیره ی تامین معکوس سبز ، خدمات پس ازفروش ، بازار ثانویه ، الگوریتم جهش قورباغه ی ترکیبی ، الگوریتم ژنتیک