توزیع ژئوشیمیایی و میزان آلودگی سرب در خاک های شهر مرودشت- استان فارس

محدوده مورد مطالعه در این پژوهش، محدوده شهری مرودشت، در استان فارس می باشد. با توجه به اثرات مخرباکولوژیکی عنصر سرب بر محیط زیست و ورود به زنجیره غذایی و در نتیجه، اثر سوء بر سلامت انسان ها و موجوداتزنده و با توجه به استقرار کارخانه ها و کارگاه های متعدد آلاینده، مطالعه شرایط آلودگی خاک های شهر مرودشت، حائزاهمیت می باشد. در راستای این پژوهش به منظور بررسی چگونگی توزیع ژئوشیمیایی عنصر سرب در خاک های شهرمرودشت، تعداد ۴۳ نمونه خاک از خاک های سطحی (عمق ۰cm) برداشت گردید، و جهت تعیین مقدار زمینه و مقایسهمیزان آلودگی محلی، یک نمونه هم به عنوان نمونه شاهد از عمق ۲۰ سانتی متری برداشت گردید. این نمونه ها توسطدستگاه جذب اتمی (AAS) مورد تجزیه قرار گرفتند، داده های حاصل از آنالیز با نرم افزار Microsoft Excel ۲۰۱۶ پردازش شد و سپس توسط نرم افزار IBM SPSS ۲۶ ، تجزیه های آماری بر روی داده ها انجام و نقشه زمین آماریمربوطه تهیه شد. بررسی روند تغییرات عنصر سرب نسبت به زمینه محلی و استاندارد های جهانی، افزایش معنا داری ازمیزان سرب در مجاورت تعمیرگاه های اتومبیل، و مراکز شهری را نشان داد. جهت برآورد شدت آلودگی در منطقه وهمچنین برای تفکیک اثر عوامل انسانی (آنتروپوژنیک) از عوامل طبیعی یا ژئوژنیک از شاخص زمین انباشت IGEO وشاخص آلودگی PI ، استفاده شد. نتیجه بررسی های آماری ، نشان داد که غلظت سرب در حاشیه خیابان های اصلی وکمربندی و مراکز صنعتی در مقایسه با غلظت زمینه، بیشتر است، غلظت سرب در نمونه های خاک با حجم ترافیک وکاهش فاصله از مراکز صنعتی همبستگی مثبت نشان داد. مقایسه میزان عنصر سرب با زمینه محلی و استانداردهایجهانی، نشان دهنده تاثیر عوامل انسان زاد در افزایش عنصر سرب در این مناطق است.

کلیدواژه ها:

مرودشت ، خاک ، سرب ، شاخص آلودگی ، شاخص زمین انباشت