ارزیابی قابلیت های مهندسی نقشه برداری و ژئوماتیک در باستان شناسی و میراث فرهنگی

طبق تعریف یونسکو، میراث فرهنگی شامل مصنوعات، بناهای تاریخی و گروهی از ساختمان هایی است که دارای ارزش های گوناگونی ، از جمله نمادین ، تاریخی ، هنری و... است . با توجه به اینکه میراث فرهنگی یکی از هسته های اصلی تنوع فرهنگی است ، مستندسازی و حفاظت از آن وظیفه جامعه بشری است . کشف ، مستندسازی و حفاظت میراث فرهنگی ، نه تنها از طریق بررسی های میدانی ، بلکه تجزیه وتحلیل داده های جمع آوری شده از علوم دیگر مانند زمین شناسی ، سیستم های اطلاعاتی ، شیمی و غیره، در سال های اخیر به کارگرفته شده است . اما جمع آوری این داده ها به روش کاملا سنتی ، منجر به ایجاد مشکلات زیادی از جمله تخریب حین اکتشاف، صرف هزینه ، زمان و نیروی انسانی بیش از حد نیاز، دقت پایین در اندازه گیری ، پردازش داده و ارائه اطلاعات نهایی و غیره شده است . با گسترش و توسعه علوم نوینی چون فتوگرامتری ، سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش ازدور، امکان اکتشاف و نقشه برداری سریع در مقیاس های چندگانه و غیرتهاجمی به منظور پایش سیستماتیک میراث فرهنگی ملموس و ناملموس، تحلیل سریع داده های چند منبعی و پایش پویای وبسایت و محیط های اطراف منطقه ، توسط متخصصین در این زمینه فراهم شد و این میراث ارزشمند برجای مانده از گذشته بشر در برابر تهدیدات طبیعی و انسانی ، بلایای طبیعی ، درگیری ، توسعه شهری ، آلودگی ، غارت، مدیریت نامناسب سایت و بی توجهی که تنها نمونه هایی از خطراتی که این سایت ها با آن مواجه بودند را حفظ نمود. باوجود پیشینه تاریخی بسیار غنی کشور عزیزمان ایران و با توجه به تعدد و تنوع میراث فرهنگی به نسبت آن در عرصه جهانی ، از فعالیت کمتری برخوردار بوده است . در همین راستا، نیازمند به کارگیری علوم نوینی چون سنجش از دور و فتوگرامتری به عنوان یک ابزار کلیدی در جهت تحقیقات باستان شناسی ، از کشف تا مستندسازی ، برآورد خطر و همچنین به منظور توسعه ، مدیریت و حفظ آن در حال به کارگیری و توسعه است . بنابراین ، در جهت بهره برداری بهینه از این میراث به عنوان سرمایه های ارزشمند اقتصادی ، نیازمند استراتژی های جدید و تجدیدنظر در مدیریت و برنامه ریزی هستیم .

کلیدواژه ها:

میراث فرهنگی ، آثار باستانی ، فتوگرامتری ، سنجش از دور ، سیستم اطلاعات جغرافیایی