نظام قانون گذاری مطلوب در اندیشه سیاسی علامه محمدتقی جعفری

هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های یک نظام قانونگذاری مطلوب از منظر علامه محمدتقی جعفری است. سوال اصلی این است که هدف این نظام، واضعان و در نهایت، ضمانت اجرایی که استفاده می کند، چه باشند تا منافع و مصالح همه رعایت شود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که یک نظام قانونگذاری خوب از نگاه علامه جعفری نیازمند هدف والا، واضع آگاه و ضمانت اجرای موثر است. در خصوص هدف والا، ایشان معتقد است که برقراری نظم و فقدان نزاع اگرچه خوب است، اما کافی نیست. حقوق باید تلاش کند تا اهداف بزرگ تری را برآورده کند. تعالی و رشد استعدادهای انسانی به همراه تلاش برای وحدت در حقوق برای همگان، در این قسمت مطرح می شود. به عبارت بهتر، اولا یک نظام قانونی مطلوب باید در تلاش باشد تا علاوه بر فراهم آوردن نظم و امنیت، قابلیت های انسان ها را نیز شکوفا کند. ثانیا، نه تنها تمام حوزه های زندگی فرد باید تحت مدیریت یک اندیشه قانونی واحد باشد، بلکه در سراسر جهان نیز تنها یک اندیشه بر همه حاکم باشد، تا تعارض ها کمتر شود. در مورد ویژگی هایی که واضع قانون باید دارا باشد، ایشان ابتدا به آگاهی جامع او نسبت به مشخصات و نیازهای تابعان خود اشاره می کند و سپس بر دور بودن او از پیوندهای شخصی، جناحی، قومی و... تاکید می نماید. در نهایت، ایشان به هنگام بحث در مورد ضمانت اجرا معتقد است که تعلیم و تربیت جامعه در راستای ارتقای فرهنگ قانون پذیری از یک طرف، و توجه کافی به تقویت بازدارندگی در درون هر فرد از طرف دیگر، نقش بسیار موثری در موفقیت یک نظام قانونی دارد. از این رهگذر، احتیاج کمتری به ضمانت اجراهای بیرونی خواهد بود.

کلیدواژه ها:

علامه محمدتقی جعفری ، نظام قانون گذاری ، حقوق مردم ، سیاست شرعی