حقوق و اخلاق در معماری خانه های ایرانی

طرح معماری خانه های ایرانی از عوامل مختلفی چون مذهب، فرهنگ، ویژگیهای جغرافیایی، اجتماعی تاثیر پذیرفته است. در این میان توجه به ارزشها و اصول اخلاقی و حقوقی برگرفته از احکام دین اسلام باعث کارکردهای معنوی و آرامشبخش مسکن سنتی شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی حقوق و اخلاق در معماری خانه های ایرانی میباشد. از اینرو سوال تحقیق این است که، در ساختار فضایی خانه های ایرانی اصول و مولفه های اخلاقی حقوقی و پایبندی به آن به چه صورتی نمود یافته است؟ روش تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای میباشد. لذا ابتدا مولفه های حقوقی و اخلاق اسلامی از آیات و روایات اسلامی و کتب اخلاق اندیشمندان اسلامی استخراج شده و پس از انتخاب نمونه مورد مطالعه و جمعآوری داده ها، با روش تحلیلی، مهمترین مولفه های اخلاقی حقوقی موثر در ساختار فضایی خانه های ایرانی مورد بحث و تفسیر قرار گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد ارزشها و اصول اخلاقی حقوقی برگرفته از قرآن و پیامبر اکرم (ص) که مفسر عالی مفاهیم موجود در قرآن است، بر همه جوانب زندگی معماران ایرانی سایه افکنده است. رعایت ارزشهای اخلاقی توسط معمار در طرح معماری خانه های ایرانی قابل مشاهده و ادراک است. معمار ایرانی با تکیه بر ارزشهای اخلاقی حقوقی از قبیل زیبایی، عدالت، تکریم مهمان، رعایت حریمها، عدم اسراف، عبرت و پندپذیری و غیره خانه ایرانی را به گونه ای طراحی کرده است که هدف نهایی از ساخت خانه یعنی آرامش و کرامت انسان در فضای خانه حاصل شود.

کلیدواژه ها:

حقوق ، اخلاق ، معماری ، خانه های ایرانی