ارزیابی صفات موثر بر عملکرد دانه و روغن در ارقام گلرنگ بهاره تحت شرایط تنش و بدون تنش خشکی

شناسائی اجزای مهم عملکرد دانه و روغن در گلرنگ به عنوان یک گیاه زراعی روغنی در بهبود ژنتیکی این صفات از طریق انتخاب غیرمستقیم بسیار حائز اهمیت می‌باشد. به این منظور، تعداد ده رقم گلرنگ بهاره در دو محیط تنش و بدون تنش خشکی و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان واقع در منطقه خاتون آباد کشت شدند. نتایج تجزیه و تحلیل ضرایب همبستگی صفات در شرایط تنش خشکی نشان داد که صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در گیاه و عملکرد روغن همبستگی مثبت و معنی‌داری با عملکرد دانه و صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در گیاه، عملکرد دانه و درصد روغن نیز همبستگی مثبت و معنی‌داری با عملکرد روغن در این شرایط دارند. بررسی همبستگی صفات، مدل‌های رگرسیونی و در نهایت تجزیه علیت نشان‌دهنده این مطلب بود که صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در گیاه، تعداد دانه در طبق و عملکرد بیولوژیک بهترین شاخص‌های انتخاب برای بهبود ژنتیکی عملکرد دانه و صفات وزن هزار دانه و تعداد دانه در گیاه نیز بهترین شاخص‌ها برای بهبود ژنتیکی عملکرد روغن در شرایط تنش خشکی می‌باشند. در شرایط بدون تنش خشکی، صفات وزن هزار دانه و تعداد دانه در گیاه دارای اثرات مثبت و قابل ملاحظه بر عملکرد دانه گیاه بوده و بیشترین میزان تغییرات این صفت را توجیه نمودند. لذا، این صفات بهترین شاخص‌های انتخاب در جهت بهبود ژنتیکی عملکرد دانه در شرایط بدون تنش می‌باشند. از طرفی، صفات وزن هزار دانه، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و تعداد دانه در گیاه مهم‌ترین اجزای عملکرد روغن بوده و به منظور اصلاح این صفت در شرایط بدون تنش خشکی قابل توصیهمی‌باشند

کلیدواژه ها:

گلرنگ بهاره ، تنش خشکی ، تجزیه ضرایب همبستگی ، رگرسیون گام به گام ، تجزیه علیت