مدل سازی میزان تبخیر از سطح آزاد آب مخزن سد علویان با استفاده از شبکه های عصبیمصنوعی و مقایسه آن با روابط تجربی

تبخیر یکی از فرآیندهای مهم و تاثیرگذار در چرخه آب است. در سال های اخیر افزایش دمای کره زمین باعث افزایش میزان تبخیر دریاچه های طبیعی و مصنوعی گردیده و به عاملی مهم در تشدید بحران آبی جهان تبدیل گردیده است. در چنین شرایطی پیش بینی دقیق حجم آب تبخیر یافته از دریاچه سدها جهت اعمال مدیریت صحیح منابع آب درکشور ضروری است. در این تحقیق ابتدا با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چندلایه اقدام به مدل سازی حجم تبخیر از سطح دریاچه مخزن سد علویان در مراغه گردید و سپس نتایج بدست آمده با روابط تجربی شامل روش های مایر، مارسیانو، شاهتین، هنفر، ایوانف، تیچومیروف و سازمان عمران مقایسه گردید. پس از آزمون سناریوهای مختلفی از ترکیب پارامترهای هواشناسی بعنوان ورودی شبکه های (USBR) اراضی آمریکا عصبی مصنوعی در بهترین حالت سناریویی که شامل سه گره در لایه ورودی )دمای حداقل، دمای حداکثر، شاخص ماهانه(، یک لایه پنهان و یک گره در لایه خروجی )تبخیر از سطح آزاد آب( بود بعنوان سناریوی برتر با ضریب تبیین 0/8 جذر میانگین مربع خطا 0/15 انتخاب گردید. نتایج بدست آمده از روش های تجربی نشان داد روش سازمان عمران اراضی آمریکا (USBR) با ضریب تبیین 0/7 و جذر میانگین مربع خطا 3/45 بیشترین همخوانی را با مقدار تبخیر از تشتک در منطقه سد علویان مراغه داراست. بنظر می رسد بدلیل کم بودن پارامترهای هواشناسی مورد نیاز روش)USBR)مارسیانو و ایوانف مناسب تر از سایر روش های محاسبه تبخیر از سطح آزاد آب در منطقه مراغه می باشند

کلیدواژه ها:

تبخیر از سطح ازاد آب ، تشتک تبخیر ، شبکه های عصبی مصنوعی و سدعلویان