بررسی روند تغییرات محتوی α- توکوفرول ساقه گندم در فرایند انتقال مجدد ذخایرساقه تحت تنش خشکی

مکانیسم انتقال مجدد ذخایر ساقه یکی از مکانیسم های مهم تحمل به خشکی آخر فصل می باشد که شروع آن نیازمند به شکل گیری و آغاز پدیده پیری در کل گیاه می باشد. پدیده پیری گیاه با افزایش انواع گونه های اکسیژن فعال (ROS) پراکسیداسیون لیپیدها و تخریب غشای سلولی همراه می باشد که در نهایت باعث زوال و مرگ زودتر از موعد گیاه تحت تنش می شود.افزایش فعالیت مکانیسم های دفاعی تنش اکسیداتیو یکی از راهکارهای جلوگیری از زوال گیاه جهت انجام انتقال مجدد ذخایر ساقه مفید و پویا تحت تنش خشکی می باشد. در گیاهان برای غلبه بر تنش اکسیداتیو دو مکانیسم: سم زدایی آنزیمی و غیر آنزیمی وجود دارد. مکانیسم سم زدایی غیر آنزیمی شامل ویتامین E می باشد α- توکوفرول یکی از ترکیبات و اجزای اصلی ویتامین E می باشد. بدین منظور روند تغییرات محتوی α- توکوفرول در پدانکل ساقه گندم در طول مدت زمان فرایند انتقال مجدد ذخایرساقه تحت تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بر روی دو ژنوتیپ گندم NO.49 و NO.14 (متفاوت در پتانسیل انتقال مجدد در یک دوره 30 روزه پس از گلدهی تحت تنش خشکی) انجام گردید. پدانکل ساقه ژنوتیپ NO.49 از راندمان انتقال مجدد ذخایر بالاتر و قابل توجهی در مقایسه با ژنوتیپ NO.14 تحت تنش خشکی برخوردار می باشد. جهت تعیین محتوی α- توکوفرول، نمونه ها ی پدانکل هر دو ژنوتیپ پس ازاستخراج با متانول 100 % و آماده سازی به دستگاه HPLC با ستون C18 تزریق شدند. نتایج نشان داد محتوی α- توکوفرول ژنوتیپ NO.49 تحت تنش خشکی از مرحله 10 روز پس از گلدهی(مرحله شروع انتقال مجدد) در مقایسه با شرایط نرمال افزایش یافته است و در مرحله 20 روز بعد گلدهی (مرحله تشدید انتقال مجدد)از حداکثر افزایش برخوردار بوده است در حالیکه برای ژنوتیپ NO.14 میزان محتوی α-توکوفرول در مرحله 20 روز تحت تأثیر تنش افزایش معنی دار و چشمگیری در مقایسه با نرمال رطوبتی نشان نداد.همزمانی شروع روند افزایشی محتوی α- توکوفرول با شروع روند افزایش انتقال مجدد ذخایر ساقه ژنوتیپ NO.49 بیانگر بالا بودن راندمان سم زدایی در پدانکل ساقه ژنوتیپ مذکور تحت شرایط تنش خشکی می باشد تا گیاه بتوانداز پدیده پیری القا شده توسط تنش به نفع افزایش انتقال مجدد کارا بهره لازم را ببرد.

کلیدواژه ها:

ا α-توکوفرول ، انتقال مجدد ذخایر ساقه ، خشکی ، گندم