بررسی اثرات پرورش ماهی در قفس بر روی گروه های فیتوپلانکتون و زئوپلانکتون در سواحل جنوبی دریای خزر (آبهای مازندران- کلارآباد)

این مطالعه بخشی از اطلاعات طرح "بررسی پارامترهای زیستی، غیرزیستی و الاینده های زیست محیطی در محدوده استقرار پرورش ماهی در قفس در حوزه جنوبی دریای خزر (سواحل مازندران- کلارآباد) می باشد که در سال 1391 به اجرا درآمد. نمونه برداری بصورت ماهانه در 3 ایستگاه شامل ایستگاه 1 در محلاستقرار قفس ها، ایستگاه 2 ئر فتصلخ 500 کنری ئر قسکن عربی قفس (شاهد) و ایستگاه 3 در فاصله 50 متری در قسمت شرقی قفس درنظر گرفته شد. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت گروه های پلانکتونی، تراکم، زی توده و تنوع گونه ای در محل استقرار قفس های پرورش ماهی و مقایسه آن با ایستگاه شاهد بود. نتایج نشان داد که از گروه فیتوپلانکتونی 5 شاخه و از گروه زئوپلاپلانکتونی 6 شاخه شناسایی شدند که جمعیت فیتوپلانکتونها تنهادر فصل بهار بیشترین تراکم و زی توده را در ایستگاه 1 نشان داد در حالیکه جمعیت زئوپلانکتونها در اکثر فصول نمونه برداری بیشترین تراکم و زیتوده را در ایستگاه 1 داشت. همچنین میزان تراکم و زی توده فیتو و زئوپلانکتون در فصول بهار و زمستان بیشتر از سایر فصول بود که می تواند به دلیل فعالیت پرورش ماهی در قفس مرتبط باشد. جمعیت فیتوپلانکتونها در طول سال تحت غالبیت دیاتومه ها (84 درصد) و جمعیت غالب زئوپلانکتونها نیز کوپه پودا (67 درصد) بود. شاخص تنوع شانن برای فیتوپلانکتونها در محدوده 1/25 تا 2/73 متغیر و برای زئوپلانکتونها در محدوده 0/24 تا 1/41 متغیر بود. اختلاف معنی داری بین فصول مختلف از نظر تراکم و زی توده پلانکتونی وجود داشت (P<0.05). نتیجه گیری این که میزان تراکم و زی توده گروه های فیتوپلانکتون و زئوپلانکتون در محل استقرار قفس پرورش ماهی و نیز در فاصله 50 متری از قفس به مراتب بیشتر از ایستگاه شاهد بود که نشان دهنده تأثیر قفس های پرورش ماهی بر روی موجودات پلانکتونی و احتمالاً شکوفایی جلبکی در حجم گسترده تر (استفاده از چند قفس و چند مکان برای توسعه آبزی پروری) و تأثیر جبران ناپذیر آن بر اکوسیستم بسته دریای خزر در آینده خواهد بود. بنابراین پیشنهاد می گردد که جهت بدست آوردن اطلاعات دقیق تر از اثرات قفس های پرورش ماهی بر روی گروه های پلانکتونی و یا سایر گروه های زیستی (موجودات کفزی و ماهیان) و غیر زیستی (فیزیکوشیمیایی، فلزات سنگین و ...) طرح پایلوت آن در سواحل جنوبی دریای خزر با حفظ ملاحظات زیست محیطی و درچهارچوب یک برنامه هدفمند به اجرا درآید.

کلیدواژه ها:

پرورش ماهی ، قفس ، فیتوپلانکتون ، زئوپلانکتون ، دریای خزر ، مازندران