زمینه گرایی کالبدی در معماری بومی محله قطارچیان شهر سنندج، تقابل قدیم و جدید

زمینه گرایی ؛ زمینه را به مثابه رویدادی تاریخی می پندارد، که عناصر معماری در درون آن، شناخته وپرداخته و ساخته می شوند. دیدگاه مزبور ابتدا به جنبه های صرفا کالبدی توجه داشت، اما به تدریج به ابعاد انسانی گرایید و حوزه مطالعات خود را به وجوه اجتماعی- فرهنگی جامعه گسترش داد.در این دیدگاه، ایده ها و عناصر شهرهای گذشته در شکل دادن به کالبد شهرهای معاصر حضور دارند. بنابراین معماری زمینه گرا باید قادر باشد ویژگی های یک مکان را دریابد و آن را بخشی از فرایند طراحی خود قراردهد. معماری زمینه گرا بر زمین مداری و پیوند محیط با فضا تاکید دارد و با درک پیام بستر خود شکل می گیرد و در واقع پیامی را که بستر معماری به او انتقال داده به عینیت رسانده و طراحی می کند، در نتیجه ساختمان جزئی کوچک از طبیعت پیرامونی خواهد بود. محله قطارچیان یکی از قدیمی ترین و مهمترین محله های شهر سنندج با ویژگی جمعیت بالا، توپوگرافی ویژه و همچنین وجود بناهای باارزش است که هنوز نقش عمده ای در عملکردهای شهری را به عهده دارد.عدم توجه به این گنجینه های تاریخی، بناها و بافت های با ارزش تاریخی را نیز در معرض خطر تخریب قرار داده است. در این مقاله ابتدا معماری زمینه گرا بررسی و بامطالعه ی پیشینه تاریخی و شکل گیری محله قطارچیان و برداشت موردی بناهای این محله، زمینه کالبدی و شرایط خاص آن سایت مورد مطالعه قرارگرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهند که معماران برای تقابل معماری جدید با قدیم با توجه به ساختمان های باارزش زمینه می توانند به فهرست معیارها و الگوهایی دست یابند ازجمله آنها بهبود ویژگی های بصری مستحکم و روشن(تضاد، همگونی و یا تقابل) است که در طراحی ساختمان های جدید از آنها بهره می گیرند.

کلیدواژه ها:

زمینه گرایی ، قطارچیان ، کالبدی ، تقابل جدید و قدیم