کاربرد GIS در مدیریت بحران مطالعه موردی بر قابلیت استفاده از GIS در مدیریت بحران منطقه عسلویه

منطقه عسلویه تلفیقی از مناطق مسکونی (از جمله مناطق روستایی و کمپ های مسکونی اسکان کارکنان شاغل در منطقه)، صنعتی (صنایع پالایشگاهی و پتروشیمی) و سایتهای ساخت و ساز صنایع پالایشگاهی و پتروشیمی می باشد. این منطقه با توجه به ماهیت نوع صنعت استقرار یافته و فعالیت های ساخت و ساز موجود در آن مستعد بروز اتفاقات و حوادث و سوانح بیشماری می باشد. شناسایی مخاطراتی که در این منطقه وجود دارد و به عنوان تهدیدی برای منطقه بشمار می رود و شناسایی مناطقی که بیشترین احتمال بروز حوادث و مخاطرات در آنجا است، بسیار حائز اهمیت می باشد. زیرا در این صورت می توان برای جلوگیری از بروز حوادثی که می تواند خسارتهای بیشماری را در بر گیرد، برنامه ریزی نمود و برنامه های واکنش در شرایط اضطراری را از قبل آماده نمود. تجربه نشان داده است که برنامه های از قبل پیش بینی شده و پروسه های آزمایش شده برای مقابله با چنین اتفاقاتی می تواند بطور قابل توجهی در جلوگیری از تلفات جانی و کاهش خسارت به اموال و صنایع و محیط زیست موثر باشد. بر همین اساس استفاده از سیستم هایی نظیر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در شناسایی نقاط بحران می تواند بسیار موثر باشد GIS ترکیبی از داده های زمین مرجع، سخت افزار کامپیوتر، نرم افزار مورد استفاده و کاربر توانمندی است که بتواند با بکارگیری داده ها بهمراه فناوری فوق به تحلیل مسائل بپردازد. کاربرد GIS عموماَ شامل ذخیره سازی و تجزیه و تحلیل جامع اطلاعات بر پایه اطلاعات مکانی می باشد. با توجه به توانایی های GIS در ترکیب کردن داده، های زمین مرجع و نیز با توجه به امکان انجام آنالیزهای پیچیده مربوط به داده های مکانی و غیر مکانی GIS به عنوان بهترین وسیله در تعیین مناطقی که بیشترین احتمال بروز بحران در آنها وجود دارد شناخته می شود. در این مقاله سعی گردیده است در ابتدا مخاطرات زیست محیطی که در این منطقه وجود دارد و به عنوان تهدید جدی برای اقتصاد منطقه و سرمایه گذاری انجام شده در این منطقه محسوب می گردد، شناسایی شود. سپس با توجه به نقشه های منطقه، مناطق خطر نمایش داده شده و سرانجام مناطقی که ریسک مخاطرات در آنجا بالا است شناسایی گردند.

کلیدواژه ها:

ارزیابی مخاطرات ، ریسک ، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ، مدیریت بحران