کاربرد روش های تحلیل فضایی در آمایش سرزمین مطالعه موردی: پیش بینی مکانی بارش پیکسل مبنا براساس عناصرتوپوگرافی در استان گیلان

تحلیل فضایی دانش قانونی است،بدین معنی که هویت شکل خارجی فضاهایی راکه تکرارمی شوند و ساختارهایی که دربسیاری ازمکان ها ویا درسطوح متفاوت وجوددارند،موردآزمون قرارمی دهد.از جمله روش های بسیار کاربردی در پیش بینی متغیرهای مکانی روش رگرسیون وزنی جغرافیایی است. به همین منظور داده های ایستگاههای سینوپتیک و کلیماتولوژی استان گیلان از بدو تاسیس تا سال 2014 میلادی جهت پیش بینی بارش سالانه با عناصر توپوگرافی به روش IDW درون یابی شد و سپس اقدام به تهیه پیکسل های بارش متناظر با مدل رقومی ارتفاع(DEM)، شیب و جهت شیب شدند. روش رگرسیون موزون جغرافیایی(GWR) توانست بصورت پیکسل به پیکسل رابطه بارش را با عوامل مکانی نشان دهد. از دستاوردهای جالب توجه روش رگرسیون فضایی برآورد مقادیر ضرایب عناصر توپوگرافی در پیش بینی مکانی بارش به ازای هر یک از پیسکل های موجود می باشد. بطوریکه با اعمال روش های تحلیل فضایی (ازجمله رگرسیون وزنی جغرافیایی) می توان هر متغیر مکانی را بصورت یک پایگاه داده ای جهت آمایش سرزمین، بصورت سامانه آمایشی طراحی نمود.نتایج نشان داد که بارش با ارتفاع دربخش کوچکی از نوار ساحلی دریای خزرشدیدا معکوس و کاهشی است،همچنین شیب و جهات دامنه نیز در همین مناطق مثبت و مستقیم می باشد. در سایر مناطق استان نیز بارش سالانه بصورت پراکنده(رابطه مثبت و منفی) را با عناصر توپوگرافی از خود نشان می دهد. بنابراین ایده بارش با عوامل مکانی شناخت بسیار جامعی را با استفاده از روش های تحلیل فضایی برای برنامه ریزی در آمایش سرزمین ایجاد می نماید.

کلیدواژه ها:

تحلیل فضایی ، آمایش سرزمین ، بارش سالانه ، استان گیلان ، رگرسیون موزون