ارزیابی اثرات خشکسالی(هواشناسی) برتغییرات سطح ایستابی (مطالعه موردی: دشت بیجار، استان کردستان)

یکی از بخش های متاثر از شرایط بلند مدت خشکسالی، منابع آب زیرزمینی است. سفره آب زیرزمینی دشت بیجار یکی از عمده ترین منابع تامین کننده آب برای مصارف کشاورزی، صنعتی، شرب در مناطق شهری و روستایی می-باشد. این دشت در شمال غربی ایران در استان کردستان قرار دارد. در این تحقیق با استفاده از داده های بارش ایستگاه های باران سنجی و مقایسه آن با تراز آب زیرزمینی، تاثیر خشک سالی بر منابع آب زیرزمینی دشت بیجار مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه شدت، تداوم، درجه و پایان خشک سالی که وابسته به مقیاس زمانی هستند با روش شاخص بارندگی استاندارد شده(SPI) بررسی شده است. با به کارگیری بازه های زمانی 12، 24، 36 و 48 ماهه خشک سالی های اتفاق افتاده در طول آماری 8 ساله(1387 تا 1394) در محدوده دشت و با توجه به دوره های فراگیر خشک سالی تاثیر آن بر تغییرات سطح ایستابی مورد بررسی قرار گرفته است. با ترسیم هیدروگراف واحد و مقایسه ی آن با دوره های خشک سالی، نتایج نشان داد هرچند خشک سالی تاثیر داشته(اثرات طبیعی) ولی تاثیر فعالیت های انسانی از قبیل استفاده بیش از حد کشاورزان از منابع آب و برداشت های بی رویه، حفر چاه های غیر مجاز بیشتر از خشک سالی بوده و سبب افت شدید سطج ایستابی شده است. در طول دوره مطالعاتی، میزان افت در حدود 24/2 متر بوده است که به معنی 28/0 متر در هر سال می باشد.

کلیدواژه ها:

دشت بیجار ، خشکسالی ، شاخص بارندگی استاندارد شده(SPI) ، هیدروگراف واحد ، سطح ایستابی