تعیین مناسب ترین رقم گندم پاییزه دیم با مقایسه عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گندم مورد کشت دراقلیم منطقه ورزقان استان آذربایجان شرقی

گندم یک ماده ی غذایی مهم و حیاتی بوده و از لحاظ اهمیت جزء استراتژیکی ترین محصول زراعی می باشد. دراین پژوهش به منظور ارزیابی عملکرد ارقام گندم و انتخاب رقم پرمحصول و مناسب منطقه ورزقان طرح مقایسهای با استفاده از شش رقم گندم دیم سازگار به اقلیم این منطقه شامل 2، اوحدی، باران، هما، سرداری وتکاب در قالب طرح بلوک های کامآ تصادفی با سه تکرار در طی سال زراعی 1395 - 1394 اجراگردید. نتایجتجزیه واریانس نشان داد که اختلاف عملکرد و اجزای عملکرد در بین ارقام مختلف با اطمینان 99 درصد معنی دارمی باشد که بیانگر وجود اختلاف بین ارقام گندم دیم مورد بررسی می باشد. بالاترین عملکرد دانه متعلق به رقمگندم باران با میانگین عملکرد دانه ای 1281 کیلوگرم در هکتار و رقم سرداری با تولید 552 کیلوگرم درهکتارپایین ترین میزان عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. در بین ارقام مورد مقایسه رقم اوحدی با وزن هزاردانهبالاتر نسبت به سایر ارقام توان تولید دانه های سنگین تری را در شرایط اقلیمی این منطقه دارد اما به دلیلپایین بودن تعداد دانه در سنبله عملکرد نهایی کاهش یافت. همچنین نتایج نشان داد که رقم گندم باران علاوه برعملکرد دانه از عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بالاتری نیز برخورداراست. نتایج حاکی از آنست که صفاتتعداد دانه در سنبله ، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بعنوان موترین متغیرها بر رویعملکرد دانه و از مهمترین صفات زراعی برای انتخاب ارقام گندم با عملکرد دانه بالا محسوب می شود که در اینپژوهش حدود 80 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه کردند. نهایتا با عنایت به نتایج حاصله ، گندم باران دربین ارقام مورد مطالعه به دلیل توان تولید بالاتر در اقلیم مخصوص منطقه وزرقان مناسب تشخیص داده شد وکشت آن در مناطق آب وهوایی مشابه آن توصیه می گردد.

کلیدواژه ها:

گندم ، عملکرد ، اجزای عملکرد ، رقم ، ورزقان