بررسی ابعاد سیاسی راهبردی و ژیوپلیتیک خلیج فارس مطالعه موردی تنگه ی هرمز

منطقه خاورمیانه و خلیج فارس و به طور خاص در دنیای پس از جنگ سرد وبویژه در حال حاضر، از لحاظ سیاسی و اقتصادی از اهمیت بسیار زیادی برای کشورهای جهانی برخوردار است. خلیج فارس دریای نیمه بسته ای است که بازوی اقیانوس هند به شمار میرود و تنگه هرمز کلید آن محسوب میشود. یکی از مناطقی که از زمان های گذشته از نظرگاه کشورهای مختلف، والاترین اهمیت ژیوپولتیک و ژیواستراتژیک را داشته و همچنان دارد، منطقه خلیج فارس است. تنگه هرمز باریکه دریایی خمیده شکلی است که در منتهی الیه شرقی خلیج فارس واقع شده است و از مهمترین تنگه های بین المللی محسوب میشود و در ردیف حیاتی ترین تنگه های عبور و مرور جهان شناخته شده است. از آغاز دهه 1970 میلادی، خلیج فارس و تنگه هرمز شریان حیاتی کشور نام گرفت. ازدیدگاه ژیوپولیتیکی، به دلایلی ایران در خلیج فارس و تنگه هرمز از موقعیت حساسی برخوردار است که عبارتند از:1 -از لحاظ نظامی و جمعیتی نسبت به دیگر کشورهای منطقه بر سکوی بلندتری قرار دارد.2 -همه کرانه های شمالی خلیج فارس، تنگه هرمز، دریای مکران(عمان) و گوشه باختری اقیانوس هند، جزو قلمروایران است. 3 .ایران در خلیج فارس و تنگه هرمز از موقعیت حساسی برخوردار است ودر مقایسه با سایر کشورهای کناره خلیج فارس، بیشترین طول ساحلی را دارد.4 .ایران بزرگترین و نیرومندترین کشور خلیج فارس است و بیشترین گستره جغرافیایی و مواضع حفاظتی را در این منطقه دارد. به همین دلیل، تنگه هرمز از اهمیت بسیار بالایی برای ایران برخوردار است و در حقیقت دروازه ارتباطی ایران با جهان و منطقه شمرده میشود.بر این اساس، این پژوهش میکوشد تا ابعاد سیاسی، راهبردی و ژیوپلتیکی تنگه ی هرمزو همچنین وابستگی ای که کشورهای جهانی در منطقه خلیج فارس به این تنگه دارند را مورد بررسی قرار دهد. این مقاله از نوع مطالعات تاریخی وبه صورت تحلیلی توصیفی میباشد.

کلیدواژه ها:

خلیج فارس ، تنگه ی هرمز ، ژیوپلتیک و ژیواستراتژیک تنگه ی هرمز