مخاطب شناسی هنر در دیوارنگاری شهری

هنرمند، همزمان با ارایه ی اثرش، خواه ناخواه در فرایند مکالمه و ارتباط با مخاطب در گیر می شود. در آثار میدانی و عمومی نیز که با هدف نمایش عمومی و ارتباط با طیف وسیع مخاطبان خلق می شوند، مخاطب، عنصر کلیدی بقای اثر می باشد. در اینجا مخاطب صرفا مصرف کننده ی اثر نیست بلکه با مصرف خود به اثر جان می بخشد. دیوارنگاری شهری به عنوان هنری میدانی، از گسترده ترین عرصه های ارتباط جمعی با مخاطبان دایمی است؛ در طول شبانه روز همه اقشار جامعه از هر گروهی در شهر با این آثار به صورت مستقیم در ارتباط هستند، آثاری که به طور ناخودآگاه بر ذهن و روان آنها تاثیر می گذارند و در شکل دادن به تجربه های مردم، رشد خلاقیت مخاطبین و همچنین درک موقعیت آنها کمک شایانی می کند. به همین دلیل، محتوای اثر دیواری باید به گونه ای باشد که پاسخگوی نیاز همه اقشار جامعه وقابل درک برای همه مخاطبان باشد. پژوهش پیش رو، با هدف مخاطب شناسی هنر در حوزه ی دیوارنگاری شهری، به چگونگی ورود مخاطب به فرایند دریافت دیوارنگاری ها و نقش و جایگاه مخاطب در شکل گیری، تحول و تکوین این آثار می پردازد. در این راستا از مطالعات جامعه شناختی هنر و رویکردهای علم ارتباطات و رسانه به مقوله ی مخاطب پژوهی بهره گرفته شده است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است و گردآوری داده ها بر اساس مطالعه کتابخانه ای و اسنادی صورت گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که هنرمند با رعایت اصول حاکم بر خلق دیوارنگاری ها، در پی جذب و رضایتمندی مخاطب است با این حال ویژگی های جمعیت شناختی، اجتماعی و فرهنگی مخاطب، در میزان ادراک آثار دیوارنگاری اثرگذار بوده و همین امر ناخواسته هنرمند را به سمت خلق آثاری متناسب باسواد بصری عمومی سوق خواهد داد.

کلیدواژه ها:

هنر ، مخاطب ، ارتباط ، مخاطب شناسی ، دیوارنگاری شهری