ژنتیک مقاومت به بیماری برق زدگی(Ascochyta rabiei) در نخود زراعی

وجود تنوع ژنتیکی کافی برای مقاومت به بیماری برق زدگی در جنس نخود (.Cicer spp)، زمینه لازم جهت اصلاح ارقام مقاوم به برق زدگی و توسعه کشت پاییزه این محصول را به منظور افزایش عملکرد دانه ایجاد نموده است . در این راستا، درک نحوه توارث مقاومت به برق زدگی در نخود به تلاش های اصلاحی کمک شایان توجهی می کند. این بررسی به منظور تعیین تعداد ژن های کنترل کننده مقاومت به برق زدگی و اندازه برگ در نخود، و نوع عمل این ژن ها، اجرا شد. نتاج F1، F2 و F3 حاصل از تلاقی نخود محلی بیونیج و لاین 12004 ICC، به همراه والدین در طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز بین المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق دیم (ایکاردا) تحت آلودگی مصنوعی در شرایط گلخانه کشت شدند. نتایج نشان داد که در نسل های F2 و F3 نسبت بوته های حساس به مقاوم اختلاف معنی داری با نسبت های مورد انتظار 9:7 و 5:3 نداشتند. بنابراین احتمال وجود دو ژن با اثرات افزایشی را می توان تصور کرد. نتایج دیگر حاکی از آن بود که با افزایش اندازه برگ مقاومت به برق زدگی در نخود کاهش یافت . تجزیه و تحلیل میانگین نسل ها برای مقاومت به برق زدگی نشان داد که ، در تلاقی حاضر آثار افزایشی نقش اصلی را در تنوع مقاومت به برق زدگی ایفا کردند، ولی برای اندازه برگ علاوه بر اثر افزایشی ، اجزای غالبیت نیز به طور معنی داری در این امر دخیل بودند. اثرات غالبیت (h) و اثرات متقابل غالبیت 3 غالبیت (l)، در مورد هر دو صفت غیر هم علامت بودند و لذا ممکن است اپیستازی از نوع دوگانه وجود داشته باشد. با توجه به نتایج حاصل می توان مقاومت در ژنوتیپ مقاوم (12004 ICC) را به صورت RRRR1122 پیشنهاد نمود. لذا بر اساس یافته های این تحقیق ، روش انتخاب دوره ای که به نحو مطلوب از واریانس افزایشی استفاده می کند، به عنوان بهترین روش اصلاحی جهت انتخاب ژنوتیپ های و الدینی و ایجاد مقاومت به بیماری برق زدگی در نخود پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

تجزیه میانگین نسل ها ، اثر ژن ، بیماری برق زدگی ، نخود زراعی