بررسی نقش و کاربرد نور در اماکن عمومی معماری سنتی ایران

نور از عوامل موثر بر ارزش فضایی است که بعنوان غیرمادی ترین عنصر محسوس طبیعت همواره درمعماری وجود داشته است. اولین شرط برای درک بینایی و فضا، نور است. از این رو، در هنر معماری نوراز جمله اجزایی است که در همجواری با عناصر دیگر از قبیل ساختار، نظم، مصالح، رنگ و غیره مطرحمی شود. تا جایی که هنر اسلامی، عنصر نور را اساسا بعنوان تمثیلی از جلوه وجود مطلق بکار می گیرد.بنابراین حضور نور، به خصوص نور طبیعی در معماری می تواند معنایی فراتر از روشنایی داشته باشد. اینحضور به واسطه عناصر عناصر نورگیر در معماری متجلی میشود. در این پژوهش بر اساس مطالعاتکتابخانه ای و بررسی مدارک مکتوب به این موضوع پرداخته شده است که چگونه معانی فوق و الگوهایبدست آمده از آن، در معماری سنتی ایران پایداری آثار را موجب شده اند. همچنین دستیابی به الگویصحیحی از بکارگیری نور در معماری کنونی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس نتایج این پژوهشمعماری سنتی به دنبال نمادسازی و ایجاد فضای معنوی و ارایه جلوه زیبای ذات حق در بعد ماده بوده اند ودر این راستا به طور موشکافانه به الگوهایی دست یافته اند که راه حل های بسیاری برای مشکلات پیش روارایه کرده و در جهت ایجاد معماری همساز با اقلیم گام برداشته اند. در مجموع استفاده از مفاهیم ذکر شدهدر معماری کنونی نه تنها کیفیت فضاها و همسازی آنها با محیط را افزایش می دهد بلکه همانند بناهای بهجا مانده از گذشتگان، روح جاودانه ای را در فضای معماری می دمد.

کلیدواژه ها:

نور ، بازار ، مساجد ، مدارس ، باغ ، خیابان ، معماری سنتی ایران