جستاری در حکمت هنر و معماری همنشین با خط و خوشنویسی

معماری ما، بیش از هر معماری دیگر، معماری همنشین و همراه خط است خوشنویس هنر ستوده جوامع اسلامی و نشانه کلام خدا تلقی میشود. در این معماری خط به عنوان عنصر مهمی در فضا سازی ابزاری در دست معمار است. این را باید از شاخصههای اصلی این معماری محسوب کرد. گاه گویی کل بنا بر کتیبههای خطی استوار است و گاه خط به صورتهای گوناگون سر تا پای بنا، همه بدنه خارجی، همه سطوح داخلی، در و دیوار و ازاره و حتی پنجره را میپوشاند خط. ذاتا حاوی معناست، معنایی پندآموز، محترم و مقدس. گویی معمار با نشاندن خط بر همه چیز، بنا را محترم و مقدس میکند. خط در فضا به گونهای که ضرورتا خوانده شود به کار نمیرود، به نظر میرسد طراح، احساس حضور خط در فضا را نزد مخاطب مهمتر و تاثیر گذارتر از خواندن آن و دستیابی به مفاهیم آن میشمارد. به این ترتیب خط در همه جا از مسجد و مدرسه، قصر و خانه، کاروانسرا و مقبره، تکیه وآبانبار، کاربردی وسیع یافته و همه چیز را متبرک کرده است.

کلیدواژه ها:

خط ، خوشنویسی ، معماری ، فرهنگ ، اسلام ، ایران اسلامی