بازتاب اندیشه های عارفانه در شعر باباطاهر همدانی با رویکرد عرفان نظری – عملی

بنیان مکتب عرفان، حکمت، جهان بینی و سیر و سلوک ارباب معرفت بر تفکر عارفانه نهاده شده است. باباطاهر همدانی از شاعران بزرگ و مشهور قرن پنجم در عرصه سرایش دوبیتی در حکمت ذوقی ایران است که از بنمایه های عرفانی، بسیار دلیر و بی پروا و دلنشین سخن گفته است. پژوهشگران به روش کتابخانه ای و با هدف بیان مفهوم اندیشه های عارفانه از دریچه نگاه باباطاهر همدانی به بررسی دیوان و دوبیتی های وی پرداختند. یافته های پژوهش نشان می دهد که باباطاهر مولفه های عرفانی را با اوصاف حضرت حق پیوند می زند. در این نگاه، درد، لذت ناشی از آن و نیستی ثمره سلوک و طریقت به سوی وحدت می شود و این چنین وحدتی سالک را به مقصد می رساند. بازتاب اندیشه های عارفانه از دو بعد عرفان نظری و عملی از نگاه باباطاهر همدانی شامل این موارد است: وحدت، صبر، درد و غم، ذکر، دل، جذبه، عشق، ولایت مداری، قلندر، فقر، وحدت تشریعی، توحید، خوف و رجا، رندی، تسلیم و رضا، قرب، عقبه های سلوک، تهجد، غم غربت، مرگ اندیشی، معاداندیشی، زاویه نشینی، محبت، آه سحر، حیرت، بلا، رویت، قبض و بسط، جمال پرستی و غفلت.

کلیدواژه ها:

عرفان اسلامی ، تفکرعرفانی ، عرفان نظری ، عرفان عملی ، باباطاهر