مقدمه ای بر تصرف عدوانی و ماهیت حقوقی آن

تصرف که از آن به ید تعبیر میشود عبارت است از سلطه و اقتدار مادی است که شخصی بر مالی مستقیم یا به واسطه غیردارد. متصرف مال ممکن است در حقیقت مالک آن بوده و یا با اجازه مالک آن را در تصرف داشته باشد. همچنانکه ممکن استبرخلاف رضایت مالک بر آن سلطه پیدا نموده و در تصرف غاصبانه خود داشته باشد. با تصویب و اجرای قانون ثبت که ازمتصرف تقاضای ثبت پذیرفته میشد تقاضاکنندگان ثبت اراضی برای اینکه به تقاضای خود وجهه قانونی دهد ناگزیر بودند کهدر محدوده مورد درخواست آثار تصرفاتی برقرار کنند تا صورت قانونی آن حفظ شده باشد. چه بسا در این ماجرا تجاوز به اراضیاین و آن یا تخطی به حقوق دیگران پیش میآید و همین کشمکش ها باعث پیدایش قانون طرز جلوگیری از تصرف عدوانیگردید تا تاریخی که قانون تجاوز به اراضی وضع شده بود و موضوع تصرف در زمین مساله روز نبود این قانون کمک بزرگی بهتصرف و بالنتیجه مالکیت اشخاص میکرد. دعوای تصرف عدوانی، چه در بعد کیفری و چه در بعد حقوقی ،از دعاوی مبتلا بهاست. در دعوای تصرف عدوانی فرد می تواند از طریق حقوقی یا کیفری اقدام کند و در انتخاب آنها تا حدودی اختیار دارد ؛امانحوه اثبات و اقدامات فرد در هر یک از این انتخاب ها متفاوت است. از این رو او باید با توجه به ادله اثباتی خود یکی از این دوراه را انتخاب کند تا از اتلاف وقت خود و مراجع قضایی بکاهد. با وجود شایع بودن دعوای تصرف عدوانی، رویه های یکسانی بهخصوص در بعد کیفری مساله در دادگاه ها مشاهده نمی شود و هنوز در زمینه هایی میان مراجع و قضات اختلاف وجود دارد. دربعد حقوقی در سال 1378 قانونگذار در قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مواد نسبتا زیادی را بهاین بحث اختصاص داد و بدین ترتیب، رویهاش روشنتر و بهتر از بعد کیفری مسیله شد و اکنون مسایل مهم و مورد اختلاف دراین بعد کمتر دیده می شود.

کلیدواژه ها:

تصرف عدوانی ، ماهیت حقوقی ، آیین دادرسی مدنی