مدلسازی کیفی آبهای زیرزمینی دشت خوی به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) (با رویکرد اصلاح الگوی مصرف)

دشت خوی یکی از مناطق حاصلخیز کشاورزی در شمال استان آذربایجانغربی بدلیل سازند تقریبا بسته هیدرولوژیک که دارد بلحاظ منابع آبی ورودی معین و محدود و خروجی های متعدد در قالب توسعه جهت مصارف مختلف صنعتی، کشاورزی و شرب قابل بررسی می باشد. دراین مطالعه به کمک GIS تجزیه و تحلیل دو سناریو انجام شد که به نتایج در خور توجه رسیدیم . سناریوی اول تعیین میزان و چگونگی روند کاهش سطح آب های زیر زمینی دشت خوی و ارائه راه حل های پیشنهادی جهت کاهش سرعت افت سطحآبهای زیر زمینی دشت بودکه با ساخت مدل سطح آب دشت خوی در طی چند سال متوالی روند کاهش سطح آب زیر زمینی دشت در آینده پیش بینی گردید.سناریوی دوم بررسی چگونگی توزیع انواع نمک در محدوده خاک دشت و تهدید احتمالی آن برای کشاورزی منطقه بود که با ایجاد مدل هدایت الکتریکی و جامدات محلول نگرش کلی از وضعیت موجود بدست آمده و به تبع آن مدل سازی انواع شوری دشت – تهدیدها و فرصت ها- بررسی گردید.همپچنین از انواع مدل های شوری کلریدی ، کربناته و سولفاته ساخته شده برای دشت خوی نکته قابل توجه در شوری 30 % و در سال 85 به 52 % رسیده است این در ، 26 % و در سال 82 ، سولفاته بود بطوریکه حداکثر مقدار آن در سال 80حالیست که روند تهدید آمیز روبه گسترش آن از قسمت جنوب شرقی دشت به شمال شرقی قابل ملاحظه بود. نتیجه اینکه در پهنه بندی دشت خوی بلحاظ استقرار صنایع، مناطق مسکونی و کشاورزی می بایست متناسب با منابع آبی خصوصا آبهای زیر زمینی انجام گیرد تا از آسیب بیشتر منابع آب خوی جلوگیری و با مصرف بهینه آبهای زیر زمینی از هدر رفت و آلودگی منابع آبی جلوگیری نمود.

کلیدواژه ها:

آبهای زیرزمینی ، GIS ، دشت خوی ، هدایت الکتریکی ، شوری سولفاته