تحلیل مقایسه‎ای روند بارش و خشکسالی در خراسان بزرگ

خشکسالی از مهم ترین بلایای محیطی است که اثرات آن در جوانب مختلف زندگی انسانی و نیز محیط زیست بروز می یابد. چگونگی میزان، شدت، مدت بروز و نیز گستره منطقه تحت پوشش این پدیده در اثرگذاری آن بسیار مهم است. بدین منظور برای سنجش این پدیده، در این پژوهش داده های بارش سالانه استان‎های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی در دوره آماری 30 ساله(2005-1976) به کار گرفته شده است. ابتدا داده های ایستگاهی به داده های پهنه ای تبدیل گردید و ماتریسی به ابعاد 1062×30 تولید شده است. در ادامه برای هر شبکه نمایه بارش استاندارد (SPI) در دوره مورد مطالعه بدست آورده شده است. برای سنجش روند این نمایه و نیز بارش در هر شبکه، رگرسیون خطی به روش کم ترین مربعات خطا استفاده شده است. نتایج نشان داد که روند SPI در 8/71 درصد و روند بارش در 8/66 درصد منطقه دارای معنی داری آماری می باشد. در سطح اطمینان 95 درصد روند SPI به‎جز در مناطق شمالی و شمال غربی که فاقد معنی داری یا دارای روند مثبت بوده است در بقیه مناطق دارای روند کاهشی می باشد. که با توجه به آستانه های مثبت و منفی این نمایه، روند کاهشی در آن به معنای افزایش شدت خشکالی می باشد. روند بارش نیز در سطح وسیعی از منطقه دارای روند کاهشی بوده است.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، خراسان ، نمایه بارش استاندارد ، رگرسیون خطی ، روند بارش