نقد و بررسی دیدگاه های جدید ربا؛ گامی به سوی اقتصاد اسلامی

مساله ربا همواره در طول تاریخ ادیان و ملل گذشته ناپسند شمرده شده است ولی به مرور زمان این حرام الهی و قبح آن در میان جوامع و ادیان مختلف شکسته شده و در طول اعصار، پیروان ادیان مختلف در صدد راهی برای انکار و توجیه این مسیله بوده اند. روشنی حکم تحریم ربا و مستند بودن آن به قرآن و سنت و اجماع و اتفاق مسلمانان به قدری واضح است که جای هیچ بحث و گفت وگویی نمی ماند؛ به طوری که در طول تاریخ اسلام هیچ کس در آن تردید نکرده است. اما از حدود صد سال پیش با گسترش نظام سرمایه داری به سمت کشورهای اسلامی و مطرح شده بانک به عنوان مهمترین وایطه مالی برای تجهیز و تخصیص پس اندازها، مسایل جدیدی پیرامون ربا مطرح شده است. برخی اندیشمندان تلاش کرده و می کنند با استدلال هایی بهره نظام سرمایه داری به ویژه بهره بانک ها را توجیه کنند تا زمینه ععالیت آن ها را درکشورهای اسلامی فراهم کنند. در این پژوهش سعی شده است ضمن تبیین مفاهیم مربوط به مسیله ربا با بررسی، تامل و تحلیل در منابع تحقیقاتی موجود پیرامون موضوع پژوهش با رعایت اختصار به نقد و بررسی برخی از این دیدگاه ها پرداخته شود. نتیجه اینکه مطالعه آیات و روایات و تاریخ صدر اسلام نشان می دهد توجیهاتی که برخی اندیشمندان برای مباح کردن برخی از معامللات ربوی بکار می برند، تمام نیست و چنانبه فقها در طول تاریخ استنباط کرده اند گرفتن هر نوع زیاده ای در هر نوع قرضی از هر کسی (غیر از مواردی که در خود روایات استثنا شده) ربا و حرام است. بنابراین، لازم است در معاملات رایج بین مردم دقت شود تا خالی از هر نوع ربای قرضی و معاملی باشد، به ویژه معاملات جدیدی که در سایه گسترش نظام سرمایه داری و نظام بانکی در میان مردم ابداع می شود.

کلیدواژه ها:

ربا ، تحریم ربا ، دیدگاه های جدید ربا ، اقتصاد اسلامی