بازتاب آیین فراموش شده در خم انداختن افتادن در قصه ها و صور خیال ادب فارسی

بن مایه کلان در کوزه (خم) انداختن (افتادن) و شکل دگردیسی یافته آن، که در آیین های کهن ایرانی ریشه دارد، یکی از تصاویر رایج در اشعار و قصه ها و حتی ضرب المثل های ادب فارسی است، اما به علت فراموش شدن آیین های مربوط به آن، منشا این تصاویر ناشناخته مانده است. در مقاله حاضر بخشی از قصه ها و ضرب المثل ها و صورخیال ادب فارسی را، که حامل این آیین هستند، تحت بررسی قرار داده ایم. حاصل کار نشان میدهد که ادبیات به طور غیرمستقیم، نگهدارنده و حافظ شعایر و آداب و رسوم بی شماری نظیر این آیین است. همچنین گاهی میان آیین و تصویر ادبی همبستگی کامل وجود دارد و گاهی شعایر و آیین ها ازنظر صورت یا محتوا، متاثر از نفسانیات شاعر و عوامل خارجی تغییر یافته و دگرگون شده اند

کلیدواژه ها:

ضرب المثل فارسی ، قصه های عامیانه ، بن مایه در کوزه افتادن ، اسطوره مرگ