بررسی توزیع فلزات سنگین در خاک اراضی آبیاری شده با پساب با استفاده از روش کریجینگ و مدل هایدروس: مطالعه موردی در جنوب تهران

زمینه و هدف: این تحقیق به منظور بررسی توزیع سطحی و عمقی فلزات سنگین سرب، مس و نیکل در خاک اراضی آبیاری شده با پساب در جنوب شهر تهران به کمک GIS و مدل هایدروس انجام شد که انتظار می رود اطلاع جامعی از پراکندگی و غلظت آنها در خاک به دست آورد. روش بررسی: پهنه بندی فلزات سنگین مس، نیکل و سرب با استفاده از روش کریجینگ در محیط GIS به کمک واریوگرام های دایره ای، کروه، نمایی و گوسین بررسی شد. علاوه بر این، مدل سازی جریان عمقی آب و فلزات سنگین در محیط خاک توسط مدل هایدروس یک بعدی، تا عمق 50cm خاک برای یک دوره 210 روزه صورت گرفت و میزان غلظت فلزات سنگین تا عمق ریشه شبیه سازی شد. یافته ها: بررسی توزیع سطحی عنصر سرب با مدل کروی نشان داد تغییرات این عنصر در محدوده 20 تا 70mg/kg بوده است. این مقادیر برای عنصر مس 50mgkg 60 و برای عنصر نیکل در محدوده 30mg/kg بوده است. بررسی انتقال عمقی عناصر سنگین نیز در داخل خاک با استفاده از مدل هایدروس نشان داد در لایه 0cm 15 اولیه خاک مقدار شبیه سازی شده بیشترین مقدار را دارد و روند تغییرات عمقی عناصر در لایه های پایین تر بصورت کاهشی است. نتیجه گیری: مقایسه غلظت این عناصر با استاندارد مجاز معرفی شده است WHO نشان داد عنصر سرب در این منطقه بالاتر از میزان مجاز بوده است. همچنین مدل های مورد استفاده توانستند به طور قابل قبولی بررسی توزیع عمقی یا سطحی فلزات سنگین را میسر سازند.

کلیدواژه ها:

پساب ، فلزات سنگین ، کریجینگ ، هایدروس ، انتقال عمقی فلزات سنگین