تعیین کننده های بحران پولی اخیر در اقتصاد ایران

بحران پولی به عنوان یک حمله سفته بازانه به پول ملی یک کشور تعریف می شود که براساس آن، کاهش شدید در ارزش پول آن کشور نسبت به سیار ارزهای مرجع از قبیل دلار، یورو پوند اتفاق می افتد. بر این اساس مقامات پولی آن کشور به منظور ممانعت از سقوط ارزش داخلی پول خود تلاش می کنند ذخایر خارجی کشور را به فروش رسانده یا نرخ بهره داخلی را افزایش دهند. از سوی دیگر، تحلیل های متفاوتی در خصوص بحران های پولی وجود دارد که در دسته ای از آنها دلایل بحران را در وضعیت متغیرهای بنیانی اقتصاد می دانند، که شامل حجم کسری بودجه دولت، حجم ذخایر خارجی کشور، میزان بدهی خارجی دولت، حجم پول، ساختار بانک مرکزی آن کشور میزان استقلال این نهاد است. اقتصاد ایران طی دوران متفاوت، بحران های پولی متعددی را تجربه کرده است. بحران اخیر در بازار ارز ایران سقوط ارزش پول ملی طی سه سال گذشته، ضرورت تحقیق برای شناسایی تعیین کننده های چنین سقوطی را نمایان سازد. بر این اساس هدف این تحقیق شناسایی تعیین کننده ای بحران ارزی اخیر در اقتصاد ایران از طریق تصریح یک الگوی ساختاری بوده است. نتایج حاصل از برازش الگوی موردنظر طی دوره فصلی 1:1378 تا 03:1391 برای تعیین کننده های بحران پولی در اقتصاد ایران، نشان می دهند که تغییرات حجم پول، نسبت مخارج دولت به درآمدهای آن، تغییر در میزان ذخایر ارز خارجی تغییر در جریان سرمایه های خارجی به اقتصاد ایران از تعیین کننده های وقوع این پدیده بوده اند، به طوری که فاصله گرفتن از بحران ارزی سپس تقویت اقتصاد کشور از طریق بهینه سازی این عوامل اجتناب پذیر است.

کلیدواژه ها:

بحران پولی ، متغیرهای بنیانی اقتصاد ، ذخایر ارزی ، مخارج دولت