فتوگرامتری محوطه های باستانی زیر آب، روشی نوین در باستان شناسی ایران

دانش فتوگرامتری امروزه به عنوان یکی از کارآمدترین روش ها در اندازه گیری هندسی، تجزیه و تحلیل و تفسیر ریخت شناسی تپه های باستانی، امکانات منحصر به فردی در اختیار پژوهشگران این عرصه قرار داده است اما تاکنون، استفاده از آن در ایران محدود به محوطه های روی زمین بوده است. در این مقاله یک رویکرد جدید برای مدیریت داده ها، مستندنگاری و نیز بررسی و کاوش روشمند در باستان شناسی زیر آب با استفاده از فتوگرامتری و سه بعدی سازی ارائه شده است. باستان شناسی زیر آب، مقوله ای است که اخیرا باستان شناسان ایرانی توجه زیادی به آن نشان داده اند اما به دلیل وجود محدودیت های بسیار زیاد در زیر آب، امکان مطالعات دقیق و طولانی و نیز خارج از محوطه وجود ندارد، اما با استفاده از فتوگرامتری و ایجاد فضای سه بعدی دیجیتالی، پژوهشگران این امکان را دارند که در محیطی خارج از آب، به مطالعه دقیق عوارض و حتی داده های سطحی بپردازند. شبکه بندی دقیق همراه با مختصات جغرافیایی نقطه به نقطه به منظور بررسی روشمند و هزینه ی بسیار کم این روش در مقایسه با هزینه های عادی بررسی های روشمند باستان شناسی زیر آب، از دیگر محسنات این رویکرد روش محسوب می شود. این پژوهش به روش تحلیلی توصیفی و جمع آوری داده ها به دو شیوه ی اسنادی و میدانی انجام شده است. مقایسه ی روش های سنتی موجود با این روش نوین، ارائه رویکردی نوین و پاسخ به نیازهای مطرح از طریق فناوری فتوگرامتری و فراهم آوردن زیرساخت جهت بهینه و استانداردسازی این روش برای منظور خاص باستان شناسی، از جمله دستاوردهای این مقاله است که باهدف ارائه ی خلاصه روش فتوگرامتری در باستان شناسی زیر آب سعی دارد ویژگی های کلیدی و نیز محدودیتهای آن را، به همراه کاربردها و امکانات بالقوه ای که می تواند داشته باشد تشریح کند.

کلیدواژه ها:

فتوگرامتری ، باستان شناسی زیر آب ، عکس - نقشه ، فضای سه بعدی دیجیتال