بررسی بنمایه های ساختاری داستان عاشق غریب اثر میخاییل لرمانتف شاعر روس

در پژوهش حاضر بنمایه های نهادین یکی از قصه های کوتاه و مشهور میخاییل لرمانتف، شاعر و نویسنده سده نوزده روسیه، با نام عاشق غریب و با ذیلعنوان (قصه ترکی) مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه های مشابهی برای این قصه در ادبیات جهان وجود دارد که میتوان به قصه های عاشق غریب و شاه صنم ، کرم و اصلی و سایات نوا اشاره کرد. این افسانه ها از قصه های محبوب عاشیقها در آذربایجان هستند که نسل به نسل بهعنوان ادبیات عامه این سرزمین تکرار شده و مورد توجه قرار گرفته اند. عاشیق غریب یکی از داستانهای مشهور عاشیق های آذری است که در گذار زمان از زبان آذری وارد زبانهای ارمنی، گرجی و روسی نیز شده و در این مسیر برخی جزئیات آن تغییر کرده است. هدف از پژوهش حاضر نشان دادن تاثیر و تاثر آثار ادبی سرزمینها و اقوام مختلف بر یکدیگر است که بخشی از مطالعات ادبیات تطبیقی است. مسئله مورد توجه، نشان دادن وحدت ماخذ این قصه است که بندرت مورد توجه قرار گرفته است که خود ضرورت این نوشتار را نیز مشخص میکند. بررسی قصه حاضر نشان داد که بنمایه های ساختاری آن بیشتر در حوزه بنمایه های عاشقانه، شگفت انگیز و کرامت قرار می گیرند. بنمایه های عاشقانه آن از بیشترین بسامد برخوردارند که در میان آنها، بنمایه عشق، سفر و جدایی از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. همچنین قصه لرمانتف در برخی موارد از قرآن کریم و داستان حضرت یوسف(ع) الهام پذیرفته است.

کلیدواژه ها:

عاشق غریب ، لرمانتف ، بنمایه های ساختاری.