ارزیابی پتانسیل کیفی منابع آب زیرزمینی جهت مصارف آب شرب با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی و تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: دشت ارومیه )

روند روبه رشد جمعیت و نیاز به منابع جدید آب، ارزیابی کیفیت آب و راهبرد مدیریت منابع آب را اجتناب ناپذیر کرده است. در این پژوهش دشت ارومیه به عنوان دشتی که با افت سطح آب و کیفیت رو به رو است انتخاب گردید. آنچه مورد هدف است پهنه بندی کیفیت آب زیرزمینی دشت ارومیه برای مصارف شرب با استفاده از عوامل موثر در کیفیت از طریق مدل AHP و تکنیک GIS می باشد. برای نیل به اهداف از اطلاعات 128 حلقه چاه آب عمیق مربوط به دوره آماری 91- 1390 استفاده شد. در ابتدا نقشه های رستری منطقه مورد مطالعه با روش های مختلف درون یابی تهیه گردید. با توجه به نحوه پراکندگی نمونه ها، برای تهیه نقشه های پهنه بندی سدیم، کلر، سولفات، کل نمک های محلول، سختی کل و هدایت الکتریکی از روش کریجینگاستفاده شد. بر اساس نمودار شولر و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، بهینه ترین وزن ها برای هر یک از متغیرهای هیدروشیمیایی انتخاب شد. در نهایت با تلفیق و هم پوشانی لایه های هیدروشیمیایی و اعمال وزن های نهایی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی نقشه پتانسیل کیفی آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه برای تعیین مکان های مناسب برای مصارف شرب تهیه گردید. نتایج نشان داد که در بین پنج منطقه پتانسیلی معرفی شده از نظر طبقه بندی شولر4/78درصد از منطقه مورد مطالعه در محدوده خوب تا قابل قبول، 7/7 درصد در محدوده نامناسب، 9/12 درصد در محدوده بد و 1 درصد در محدوده قابل شرب در مواقع ضروری هستند. به طور کلی بخش مرکزی و جنوبی و شمال شرقی و شمال غربی منطقه مورد مطالعه بهترین کیفیت آب زیرزمینی را برای مصارف شرب دارد.

کلیدواژه ها:

دشت ارومیه ، پتانسیل کیفی منابع آب زیرزمینی ، آب شرب ، مدل تحلیل سلسله مراتبی ، تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی