روانشناسی مثبت تیزهوشی: چهارچوبی برای معرفی مدل خودمراقبت گری

در خلال سالهای اخیر، مرور مبانی نظری و تجربی در قلمرو مطالعاتی روانشناسی تیزهوشی نشان میدهد که محققان علاقه مند به این قلمرو مطالعاتی ضمن تاکید بر نابسندگی پهنای مفهومی سازه تیزهوشی با تاکید صرف بر توانشهای شناختی تیزهوشان کوشیده اند با گسترندان مرزهای فکری این سازه، فرصت بهینه ای را برای چاره جویی در رویارویی با پدیده تیزهوشان غیرموفق، فراهم آورند. در این بین، تعدادی از محققان با تاکید بر ترکیب هایی مفهومی مانند تیزهوشی هیجانی اجتماعی، تیزهوشی معنوی، انگیزش هوشمندانه و حتی با تالش برای توسعه برخی صورتنبدیهای مفهومی مانند نظریه تعادلی خرد، فرصت مناسبی رابرای گذار از بحران توقف ناظر بر پدیده تیزهوشان غیرموفق یا خاموش، فراهم کرده اند. اگر چه وقوع چنین تحرکاتی به سبب تاکیدی واقع گرا بر شمول مولفه های چندگانه غیرشناختی به بدنه معنایی تیزهوشی، ضمن پروراندن مرزهای مفهومی تیزهوشی در مسیر راهحلیابی برای پدیده سرآمدان خاموش و همچنین تدارک بسترهای اطلاعاتی زمینه ساز برای تسهیل تبدیل ظرفیتهای بالقوه به تجارب پیشرفت شگرف در این افراد، منشا اثر واقع شده اند اما در غیاب یک مدلی یکپارچه مانند مدل خودمراقبت گری، این مجموعه تحرکات به صورت جزایر فکری/محتوایی دور افتاده از یکدیگر، در تلخیص و تجمیع روی آوردهای مختلف، ناتوان ظاهر شدهاند.

کلیدواژه ها:

روانشناسی مثبت ، روان شناسی تیزهوشی ، خودمراقبت گری ، تیزهوشان خاموش.