بررسی ساختار جمعیت، تعیین تنوع و الگوی پراکنش ماهیان منطقه حفاظت شده حرا قشم

منطقه حفاظت شده حرا قشم، تنها ذخیره گاه زیست کره واجد مانگرو در خلیج فارس و دریای عمان می باشد و بزرگترین اکوسیستم جنگلی حرا در ایران را تشکیل می دهند. به منظور مطالعه جمعیت ماهیان در منطقه حفاظت شده حرای قشم، نمونه برداری از ماهیان به چهار روش ترال قایقی، مشتا، خوربند و پاکشی و در 5 ایستگاه به صورت ماهانه به مدت یک سال از شهریور 1395 تا مرداد 1396 انجام شد. در مجموع 16521 ماهی نمونه برداری شد، که شامل 115 گونه متعلق به92 جنس و 57 خانواده بودند. خانواده ها ی Leiognathidae (4/40 درصد)، Mugilidae (4/11 درصد)، Pristigasteridae (9/5 درصد)، Clupeidae (8/5 درصد)، Gerreidae (5 درصد)، Sillaginidae(2/3 درصد) بیشترین فراوانی را داشتند. ماهی کالر Nuchequula gerreoides با 6383 قطعه ماهی(6/38 درصد) بیشترین فراوانی گونه ای را داشت، همراه با گونه های Ilisha melastoma، Gerres oyena، Nematalosa nasus، Liza melinoptera، Liza klunzingeri، Osteomugil perusii ، Sillago sihama، Upeneus sulphureus، Acanthopagrus arabicus و Pomadasys kaakan حدود 75 درصد ماهیان را تشکیل می دادند. پارامترهای پویایی جمعیت 16 گونه ماهی غالب مورد بررسی قرار گرفتند، نتایج نشان داد که عموما ماهیان غالب در منطقه دارای ضریب رشد بالا و کوتاه عمر می باشند. اغلب ماهیان دارای عمری کمتر از 10 ماه داشتند و فقط گونه های Liza klunzigeri، Sillago sihama و Pomadasys kaakan دارای میانگین طول عمر بالای یک سال در منطقه مورد بررسی بودند. نرخ های مرگ و میر طبیعی این ماهیان عموما بالای 1 بود به جز گونه Plotosus lineatus که 92/0 به دست آمده است. ضریب بهره برداری ماهیان غالب بالای عدد 5/0 بود به جز 5 گونه Ilisha melastoma، Nematalosa nasus، Nematalosa resticularia، Osteomugil persuii و Pomadasys kaakan که ضریب بهره برداری کمتر از 5/0داشتند. بررسی شاخص های تنوع در منطقه حفاظت شده حرا نشان دهنده غنای زیستی این منطقه می باشد، بطوری که، کمترین میزان شاخص مارگالف 42/5 در ایستگاه 5 و بیشترین مقدار آن در 46/9 در ایستگاه 1 به دست آمد. نتایج شاخص شانون نشان داد که ایستگاه 2 با 71/1 کمترین میزان و ایستگاه 1 با 05/3 بیشترین شاخص را داشت. شاخص سیمپسون به جز در ایستگاه 2 که برابر با 54/0 به دست آمده است در سایر ایسستگاه ها بالاتر از 8/0 بود. شاخص پیلو در ایستگاه 2 برابر با 4/0 کمترین و در ایستگاه 3 با 73/0 بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده است. جمعیت ماهیان در منطقه مورد بررسی از الگوی پراکنش تجمعی پیروی می کند. منحنی فراوانی-زی توده (ABC curve) و شاخص W-Statistc اندازه گیری شده در منطقه حفاظت شده حرای قشم بیانگر وضعیت مطلوب می باشد و حاکی از شرایط عدم استرس در منطقه بررسی می باشد.لغات کلیدی: پویایی جمعیت، تنوع گونه ای، پراکنش، ماهیان، منطقه حفاظت شده، خلیج فارس