تعیین ارزش زراعی ارقام خارجی چغندرقنددر مناطق کشت پاییزه

به دلیل وجود شرایط اقلیمی خاص در مناطق کشت پاییزه، شناسایی و معرفی ارقام مقاوم به بولتینگ (ساقه روی) برای اینگونه مناطق از اهمیت خاصی برخوردار است. این تحقیق به منظور تعیین ارزش زراعی ارقام خارجی مقاومبه بولتینگ چغندرقنددر سه منطقه دزفول، مغان و مشهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکراربه مدت دو سال زراعی (93-94 و 95-94) اجرا شد.تیمارهای آزمایش شامل17 رقم منوژرم خارجی، دو رقم شاهد مقاوم (پالما و یودورو) و یک رقم شاهد حساس (9597) بود. صفات مورد ارزیابی شامل تعداد کل بوته، تعداد بوته های به ساقه رفته، عملکرد ریشه و صفات کیفی ریشه بود. در مشهد، ارقام ZEMISو5K543(جرا کا و اس) از نظر عملکرد شکر سفید نسبت به رقم شاهد خارجی برتری معنی دار دارند. این دو رقم از کمترین میزان ساقه روی (به ترتیب 6/7 و 3/0 درصد) نیز برخوردار بوده و با رقم شاهد خارجی همگروه شدند. بنابراین، این دو رقم برای کشت در مشهد قابل توصیه هستند. در دزفول، همه ارقام بجز 5K541(آردیتا کا و اس)و 5K542(راتنا کا و اس)نظر عملکرد شکر سفید نسبت به رقم شاهد خارجی برتری معنی دار داشتند و از نظر درصد بولتینگ نیز همه ارقام بجز NORA و VERA با رقم شاهد خارجی در یک گروه قرار گرفتند.لذا همه ارقام بجز 5K541(آردیتا کا و اس)، 5K542(راتنا کا و اس)،NORAو VERA برای کشت در منطقه خوزستان بویژه دزفول مناسب می باشند. در منطقه مغان، فقط رقم 5K543(جرا کا و اس)از لحاظ عملکرد ریشه از برتری معنی داری نسبت به رقم شاهد مقاوم یودورو برخوردار بود اما از نظر عملکرد شکر سفید و درصد بولتینگ، با رقم شاهد خارجی در یک گروه آماری قرار گرفتند. بنابراین، این رقم در منطقه مغان قابل کشت می باشد.در مجموع و با توجه به نتایج دو ساله سه منطقه، می توان رقم 5K543(جرا کا و اس)را برای کشت در هر سه منطقه توصیه کرد.واژههای کلیدی: چغندرقند، بولتینگ، ارقام مقاوم، کشت پاییزه