تعیین حد بحرانی مس خاک برای خیار گلخانه ای

تحقیق حاضر به سفارش سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان باهدف تعیین حد بحرانی مس قابل جذب خاک درکشت خاکی خیار گلخانه ای در گلخانه ای با مساحت 1000 مترمربع واقع در شهرستان اصفهان در طی دو سال اجرا شد. ابتدا از خاک 80 گلخانه تحت کشت خاکی خیار گلخانه ای با سطح حداقل 3000 مترمربع واقع درشهرستان های اصفهان، فلاورجان، شهرضا و دهاقان در طی سال های 92 و 93 نمونه برداری خاک انجام شد. 20 خاک با غلظت مختلف مس قابل جذب از محدوده کم تا زیاد( 0/8 تا 17/3 میلی گرم بر کیلوگرم) انتخاب شد. دو تیمار شاهد(عدم مصرف مس) و کوددهی با مس در 6 تکرار در هر خاک اعمال گردید.ارزیابی نتایج شاخص های مرکزی عنصر غذایی مس بر اساس نمونه های خاک جمع آوری شده از گلخانه ها نشان داد که شاخص های مرکزی میانگین، میانه و مد عنصر غذایی مس به ترتیب5/93، 4/58 و 4/90 میلی گرم بر کیلوگرم می باشند همچنین بر اساس واسنجی مقادیر مس قابل جذب خاک در مقابل پاسخ گیاه خیار گلخانه ای به روش تصویری کیت و نلسون و همبستگی مثبت نقاط مذکور (r=0/37)، حد بحرانی عنصر مس 2/5 میلی گرم بر کیلوگرم برآورد گردید.واسنجی نتایج تجزیه خاک به روش چشمی نشان داد که پاسخ عملکرد نسبی گیاه خیار گلخانه ای برای دستیابی به80 درصد حداکثر عملکرد نسبت به افزایش مس قابل جذب خاک در محدوده غلظت های 1/56 تا 3/66 میلی گرم بر کیلوگرم (خاک های شماره 10 تا 22) مثبت می باشد لذا با توجه به حد بحرانی 1 میلی گرم بر کیلوگرم مس قابل جذب خاک در کشت خیار مزرعه ای و به دلیل توقع بالاتر گیاهان گلخانه ای نسبت به گیاهان مزرعه ای میزان 2/5 میلی گرم بر کیلوگرم مس قابل جذب خاک برای کشت گلخانه ای خیار دور از انتظار نیست.در نهایت توصیه می شود برای حصول اطمینان از حد بحرانی به دست آمده در کشت های گلدانی، این دستاورد در شرایط گلخانه دربستر خاک و بدون استفاده از گلدان واسنجی شود.واژه های کلیدی: حد بحرانی، عنصر مس، خاک، خیار گلخانه ای