تعیین حد بحرانی ازت خاک برای خیار گلخانه ای

تحقیق حاضر به سفارش سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان باهدف تعیین حد بحرانی نیتروژن بر مبنای کربن آلی خاک درکشت خاکی خیار گلخانه ای در گلخانه ای با مساحت 1000 مترمربع واقع در شهرستان اصفهان در طی دو سال اجرا شد. ابتدا از خاک 80 گلخانه تحت کشت خاکی خیار گلخانه ای با سطح حداقل 3000 مترمربع واقع در شهرستان های اصفهان، فلاورجان، شهرضا و دهاقان در طی سال های 92 و 93 نمونه برداری خاک انجام شد. 15 خاک با غلظت مختلف نیتروژن بر مبنای کربن آلی از محدوده کم تا زیاد(07/0 تا 374/0 درصد) انتخاب شد. دو تیمار شاهد(عدم مصرف نیتروژن) و کوددهی با نیتروژن در 6 تکرار در هر خاک اعمال گردید. ارزیابی نتایج شاخص های مرکزی عنصر نیتروژن بر مبنای کربن آلی براساس نمونه های خاک جمع آوری شده از گلخانه ها نشان داد که میانگین، میانه و مد غلظت نیتروژن بر مبنای کربن آلی در میان خاک های منتخب به ترتیب 18/0 ،21/0 و 12/0 درصد می باشد. براساس واسنجی مقادیر نیتروژن بر مبنای کربن آلی خاک در مقابل پاسخ گیاه خیار گلخانه ای به روش تصویری کیت و نلسون و همبستگی مثبت نقاط مذکور(52/0r=)، حد بحرانی نیتروژن بر مبنای کربن آلی خاک گلخانه ها 18/0 درصد برآورد گردید واسنجی نتایج تجزیه خاک به روش چشمی نشان داد که پاسخ عملکرد نسبی گیاه خیار گلخانه ای برای دستیابی به80 درصد حداکثر عملکرد نسبت به افزایش نیتروژن بر مبنای کربن آلی خاک در محدوده غلظت های 17/0 تا 37/0 درصد(خاک های شماره 62 شهرضا تا68 دهاقان) مثبت می باشد لذا با توجه به نزدیکی حد بحرانی برآورد شده در دو روش، می توان حد بحرانی مذکور را برای خیار گلخانه ای استفاده نمود. نهایتاتوصیه می شود برای حصول اطمینان از حد بحرانی بدست آمده درکشت های گلدانی، این دستاورد درشرایط گلخانه دربستر خاک و بدون استفاده از گلدان واسنجی شود. واژه های کلیدی: حد بحرانی، نیتروژن بر مبنای کربن آلی، خاک، خیار گلخانه ای