بررسی حد بهره برداری مجاز گونه های مرتعی در مراتع نمونه پنج منطقه رویشی ایران (مسجدسلیمان - استان خوزستان)

بهره برداری مناسب و بهینه از مراتع باعث پایداری، جلوگیری از تخریب، پایداری گیاهان مرغوب و بهبود وضعیت آنها می شود. در مدیریت اکوسیستم های مرتعی، حفظ و توسعه پوشش گیاهی از مشخصه های عمده می باشد. بهره برداری مناسب، استمرار تولید دراز مدت و اقتصادی را در مرتع موجب می گردد. برای نیل به پایداری و تداوم تولید در مراتع و تعیین مناسب ترین حد بهره برداری، در این پروژه مطالعه اثر شدت های مختلف برداشت بر تولید علوفه چهار گونه دایمی(بریش ‭Hyparrhenia hirta ‬، پیچک برگ تیز ‭Convolvulus oxyphyllus‬، پیچک برگ مخملی ‭Convolvulus reticulates‬و اسپرس گچ دوست ‭Onobrychis gypsicola) ‬در مراتع نیمه استپی گرم استان خوزستان سایت بردمار مسجدسلیمان مورد توجه قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل چهار شدت برداشت ،‮‭50 30‬ و ‮‭75‬ درصد و شاهد(بدون برداشت) بودند. در هر تیمار 5 پایه از هرگونه(4گونه دایمی پیچک برگ تیز، پیچک برگ مخملی، بریش و اسپرس گچ دوست) بعنوان تکرار مورد نظر قرار گرفته که بر روی هریک متغیر های وابسته مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج حاصل در قالب طرح اسپلیت پلات در مدت زمان چهار سال ‮‭1385‬ تا ‮‭1389‬ در نرم افزار ‭SAS‬مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تولید علوفه گونه های مورد مطالعه نشان داد که اثر سال، شدتهای مختلف برداشت و اثر متقابل آنها از لحاظ آماری در اغلب موارد در سطح یک درصد معنی دار می باشد. با توجه به نتایج حاصل میزان شدت برداشت برای گونه های مورد مطالعه در این منطقه، به ترتیب برای بریش برداشت ‮‭30‬درصد، برای پیچک برگ تیز برداشت ‮‭50‬ درصد، و برای پیچک برگ مخملی برداشت‮‭50‬درصد وبرای اسپرس گچ دوست برداشت ‮‭50‬درصد پیشنهاد میگردد ، زیرا شدت چرای سنگین در طول سالیان متمادی باعث کاهش قند های محلول گیاه و ذخیره کربو هیدرات می گردد و سلامتی و شادابی این گونه را به خطر می اندازد. واژه های کلیدی‭: Hyparrhenia hirta ‬، ‭Convolvulus oxyphyllus ‬، ‭Convolvulus reticulates‬، ‭Onobrychis gypsicola‬، حدبهره برداری مجاز ، سایت بردمار مسجدسلیمان،