گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی اثر خاک ورزی بین ردیف بر عملکرد کمی و کیفی سیب زمینی و کارآیی مصرف آب

تراکم خاک، جرم مخصوص ظاهری خاک را افزایش و سرعت نفوذ آب به خاک و خلل و فرج خاک را کاهش می دهد. این تغییرات، حرکت آب و هوا در خاک و نیز نفوذ ریشه را در خاک محدود می کند و باعث کاهش جوانه زنی و در نهایت ممکن است باعث کاهش عملکرد محصول شود. جهت کشت سیب زمینی، نیاز است که تراکتور و ادوات مختلف چندین بار در مزرعه تردد کنندکه این عاملی جهت متراکم شدن خاک محسوب می شود. در این تحقیق اثر خاک ورزی بر عملکرد سیب زمینی و کارآیی مصرف آب به مدت دو سال (‮‭1388‬و ‮‭1389‬) در خاکی با بافت لوم رسی سیلت دار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی تجرک همدان بررسی شد. این تحقیق در قالب طرح آزمایشی، استریپ پلات اجرا شد. نوار افقی، فاکتور آبیاری (2 سطح) شامل آبیاری%‮‭100‬ و %‮‭75‬ نیاز آبی سیب زمینی و نوار عمودی، فاکتور خاک ورزی داخل ردیف (4 سطح) شامل 1- زیرشکن به عمق ‮‭35 -40‬ سانتی متر 2- گاوآهن قلمی به عمق ‮‭20-25‬ سانتی متر 3- پنجه غازی به عمق 5 سانتی متر 4- بدون خاک ورزی (شاهد) بود. در حین آزمایش شاخص مخروط خاک (مقاومت خاک) در دو مرحله و نیز سرعت نفوذ آب در خاک اندازه گیری شد. در پایان فصل رشد (زمان برداشت) عملکرد و برخی از فاکتورهای کمی سیب زمینی شامل: اندازه غده، تعداد غده در بوته، وزن هر بوته و درصد غده های تغییرشکل یافته اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اثر روش های خاک ورزی بین ردیف بر مقاومت خاک معنی دار بوده و به ترتیب خاک ورزی با زیرشکن و گاوآهن قلمی بیشترین تاثیر را بر کاهش مقاومت خاک در بین تیمارها داشتند. از نظر اثر روش های خاک ورزی بین ردیف بر سرعت نفوذ آب در خاک، زیرشکنی و قلمی به ترتیب بیشترین مقدار سرعت نفوذ آب در خاک را داشتند. همچنین اثر روش های خاک ورزی بر عملکرد سیب زمینی در سطح 5 درصد معنی دار شد. و روش های خاک ورزی با زیرشکن و گاوآهن قلمی بیشترین عملکرد سیب زمینی را در بین تیمارها داشتند. اثر فاکتور آبیاری بر عملکرد سیب زمینی معنی دار نشد. واژه های کلیدی : تراکم خاک، خاک ورزی نواری بین ردیف، سیب زمینی، کارآیی مصرف آب.