بررسی پایداری لاین های گلرنگ پاییزه تحت شرایط دیم در مناطق معتدل سرد کشور

به منظور ارزیابی لاین های گلرنگ در کشت پاییزه در مناطق معتدله تحت شرایط دیم یک آزمایش تکراردار با طرح بلوک ها کامل تصادفی در سه ایستگاه سرارود کرمانشاه ، شیروان خراسان شمالی و سراب چنگایی خرم آباد طی سال های زراعی ‮‭1389-91‬ اجرا شد. ‮‭17‬ لاین برتر گلرنگ بهمراه دو رقم سینا و زرقان ‮‭279‬ بعنوان ارقام شاهد از لحاظ برخی خصوصیات زراعی مورد بررسی قرار گرفتند. پس از تجزیه واریانس ساده صفات زراعی در هر محیط ،تجزیه واریانس مرکب با فرض ثابت بودن اثر ژنوتیپها و تصادفی بودن اثر محیطها برای عملکرد دانه انجام شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب عملکرد دانه نشان داد که اثر محیط و اثر متقابل ژنوتیپ محیط معنی دار است. اثرات اصلی محیط و اثر متقابل ژنوتیپ محیط بسیار معنی دار شدند حدود ‮‭70/49‬ درصد از مجموع واریانس کل توسط اثرات جمع پذیر محیط، ‮‭4/53‬ توسط اثر ژنوتیپ و ‮‭13/69‬ درصد از تغییرات کل توسط اثر ژنوتیپ محیط توجیه گردید. بیشترین میانگین عملکرد دانه به ترتیب به ژنوتیپ های ‮‭795‬) ‮‭237550‬ ‭PI ‬کیلوگرم در هکتار) ، ‮‭765‬) ‮‭251268‬ ‭PI ‬کیلوگرم در هکتار) و‮‭753‬) ‮‭250202‬ ‭PI ‬کیلوگرم در هکتار) تعلق داشت. برای تعیین سازگاری از طریق بای پلات اثرات ژنوتیپ ‭(G) + ‬اثر متقابل ژنوتیپ محیط ‭(GGE ‬بای پلات) استفاده شد. نتایج نشان داد که لاین های شماره 1 ((‮‭251268‬ ‭PI ‬‮‭237550‬ ، 5 ‭(PI) ‬و 2 (‮‭239041‬ ‭PI) ‬دارای کمترین فاصله با ژنوتیپ ایده ال هستند. واژه های کلیدی: گلرنگ زراعی ، دیم ، عملکرد دانه ، سازگاری