بررسی و ارزیابی وضعیت زیست فناوری کشاورزی در وزارت جهادکشاورزی (در طول برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ‭(1384-1388))‬

با توجه به نقش فناوریهای نوین بویژه بیوتکنولوژی در جنبه های مختلف اقتصادی اجتماعی دفاعی و امنیت ملی اهمیت دستیابی و استفاده ازاین فناوری ها در اسناد بالادستی از قبیل سند چشم انداز بیست ساله نظام در افق ،‮‭1404‬ سیاست های کلی برنامه چهارم توسعه و بیانات مقام معظم رهبری نقشه جامع علمی کشور مورد تاکید قرار گرفته است. در سند چشم انداز بیست ساله نظام در افق ،‮‭1404‬ ایران کشوری دیده شده است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه. پیشرفتهایی که به خصوص در سالهای اخیر در زمینه کشاورزی در برخی از کشورها بوجود آمده است بیانگر این نکته است که در صورت عدم توجه به فناوریهای نوین در بخش کشاورزی در آینده ای نه چندان دور در زمینه کشاورزی در پاسخگویی به نیازهای اساسی کشور دچار مشکل خواهیم شد. لذا در این پژوهش به بررسی توانمندیها و پتانسیل موجود در جهت چگونگی دستیابی به اهداف مندرج در اسناد بالادست همانند سند چشم انداز بیست ساله نظام، قوانین برنامه پنج ساله و سند ملی زیست فناوری با جمع آوری اطلاعات موجود در شاخص هایی که مورد تایید شورای عالی انقلاب فرهنکی و موسسه برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم تحقیقات و فناوری نیز می باشد مانند زیرساخت ، منابع انسانی ، تولیدات علمی و فناوری، ثبت اختراع و اکتشاف ، طرحها و پروژه ها پایان نامه ها تحصیلات تکمیلی هدایت شده به بررسی وضعیت این فناوری در وزارت جهادکشاورزی در طول برنامه چهارم توسعه (‮‭1388-1384‬)پرداخته شد. همچنین در این پژوهش با استفاده از روش تاکسونومی عددی دستگاههای فعال در این حوزه در وزارت جهادکشاورزی رتبه بندی گردیدند که در این رتبه بندی بترتیب پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی و موسسه تحقیقات شیلات ایران بعنوان توسعه یافته ترین موسسه و از نظر عملکردی نیز دارای مناسبترین عملکرد می باشند.همچنین در این ارزیابی معین گردیدکه در طول برنامه ‮‭17‬ بخش تحقیقاتی و ‮‭15‬ آزمایشگاه تاسیس گردیده است. نیروی انسانی فعال در این حوزه از ‮‭404‬ نفر به ‮‭466‬ نفر (‮‭15/35‬ درصد رشد) و اعضای هیات علمی از ‮‭183‬ نفر به ‮‭215‬ نفر افزایش یافته است.( ‮‭17/5‬ درصد رشد). در راستای تربیت نیروی انسانی ‮‭943‬ مورد پایان نامه تحصیلات تکمیلی در حال راهنمایی بوده که تا پایان سال برنامه ‮‭499‬ نفر از دانشجویان مزبور از پایان نامه خود دفاع کردند. لذا پایان نامه های راهنمایی شده از ‮‭214‬ درصد رشد برخوردار است. ‮‭71‬ کارگاه و دوره آموزشی با ‮‭28200‬ نفر ساعت آموزش برگزار شده است.در حوزه پژوهش بطور متوسط سالیانه ‮‭6.376‬ پروژه تحقیقاتی در حال اجرا بوده که نشان از ‮‭63.129‬ درصد رشد نسبت به سال پایه برنامه می باشد.در طی این برنامه ‮‭599‬ پروژه خاتمه یافته است که از ‮‭120‬ درصد رشد نسبت به سال پایه برنامه برخوردار است.تولید ‮‭2092‬ مقاله ( سالیانه ‮‭419‬ مقاله) در طول برنامه نشان از رشد ‮‭70‬ درصدی مقالات تولیدی در هریک از سالهای برنامه به سال پایه دارد.در این مورد مقالات چاپ شده داخلی ‮‭120‬ چاپ شده خارجی ‮‭94‬ مقالات ارایه شده در کنفرانسهای داخلی ‮‭73/7‬ و کنفرانس های خارجی ‮‭43/6‬ درصد رشد در هر سال نسبت به سال پایه را دارند. همچنین در طی بازه یادشده ‮‭111‬ دانش فنی تولید شده که ‮‭45‬ درصد آنها تجاری سازی گردیده است . لذا با توجه به اطلاعات و نتایج بدست آمده می توان استدلال نمود که اهداف تدوین شده در اسناد بالادستی محقق گردیده است. .کلمات کلیدی: زیست فناوری بیوتکنولوژی کشاورزی برنامه چهارم توسعه جهاد کشاورزی پژوهش در زیست فناوری