اسطرلاب (معرفی اسطرلاب های استاد عبدالحسین عبدالائمه)

اسطرلاب به عنوان یکی وسیله و پدیدۀ نجومی، دست ساخته ای از هنر و دانش سنتی هنرمند صنعتگر ایرانی به ویژه در دورۀ اسلامی است، که به لحاظ کاربردهای گوناگونی همچون آگاهی از زمان طلوع و غروب خورشید جهت اقامۀ فرایض دینی و نیز مسائل جفرافیایی به ویژه دریانوردی و طالع بینی، توانست جایگاه مهمی را در بین مردم و حتی صاحبان حکومت پیدا کند. این پدیدۀ نجومی و پیچیده که از دورۀ «سلجوقی» یکی از شاخص ترین دوره ها در هنر فلزکاری به شمار می رود سیر رشد و تکامل خود را شروع کرد، توانست در دورۀ صفوی و ادوار پس از آن، به اوج رشد و شکوفایی خود برسد. اسطرلاب از جمله آثار فلزی به شمار می رفت که نه تنها برای عالمان و منجمان و صاحبان مناصب، بلکه برای اقضار و توده های مردم که به امر طالع بینی بسیار معتقد بودند، دارای جایگاه مهم و به نوعی، وجود آن، یک ضرورت انکارناپذیر به شمار می رفت. در این مقاله، سعی بر این است تا به معرفی پدیدۀ اسطرلاب از منظر پیشینه، کاربرد و بررسی و تحلیل ساختار، شیوۀ ساخت، تکنیک و زیبایی شناسی این شمارشگر نجومی با تأکید بر اسطرلاب استاد عبدالائمه بپردازد. شیوۀ تحقیق در این پژوهش از نوع تحلیلی توصیفی و روش گردآوری مطالب کتابخانه ای و بیشتر به صورت میدانی است.

کلیدواژه ها:

هنر فلز کاری ، اسطرلاب ، استاد عبدالائمه ، دوره صفوی ، نقش و تزئین